Luz zaworowy to dystans pomiędzy końcem trzonka zaworu a współpracującą z nim częścią mechanizmu rozrządu. Jest on mierzony za pomocą szczelinomierza, przy zamkniętym zaworze i zimnym silniku.
W większości obecnie produkowanych samochodów nie trzeba już dokonywać okresowej, manualnej regulacji luzów zaworowych – zadanie to wykonują samoczynnie systemy hydraulicznej kontroli i korekty luzów zaworowych. W starszych pojazdach, w zależności od producenta i modelu, generalnie nie reguluje się luzu w samochodach wyposażonych w silniki z czterema zaworami na cylinder. Ręczne nastawy są niezbędne w przypadku jednostek z dwoma zaworami na cylinder.
Prawidłowy luz, którego wartość jest określana w dziesiątych częściach milimetra, jest warunkiem bezproblemowej eksploatacji silnika. Zbyt mały luz prowadzi do spadku mocy jednostki napędowej na skutek niepełnego zamykania zaworu i spadku ciśnienia w komorze spalania silnika.
Nadmierny luz zaworowy wpływa zarówno na szybsze zużycie grzybków zaworów, a także całego układu rozrządu, czyli wałka, krzywek i dźwigienek. Wyraźną oznaką zbyt dużego luzu jest metaliczny hałas towarzyszący pracy silnika.
Producenci samochodów podają różne przebiegi, po których należy dokonywać regulacji luzów zaworowych (w zależności od producenta zaczynają się od ok. 20 tys. km). W przypadku silników zasilanych LPG regulację powinno się przeprowadzać nawet dwa razy częściej.
W większości pojazdów wyposażonych w klasyczne rozrządy, procedura korekty luzów zaworowych polega na ściągnięciu pokrywy zaworów i odkręceniu śrub regulacyjnych lub dopasowaniu specjalnych podkładek dystansowych o odpowiedniej grubości. Wyjątek stanowią niektóre silniki Toyoty, w których trzeba demontować wałki rozrządu.
Luz zaworowy mierzy się szczelinomierzem pomiędzy drugim końcem dźwigni i trzonkiem zaworu, przy całkowicie zamkniętym zaworze. Wartość luzu musi być zgodna z instrukcją producenta danego modelu samochodu. W razie braku dokładnych danych przyjmuje się, iż luz zaworu dolotowego powinien wynosić około 0,2 mm, a wylotowego 0,3 mm, w silniku o normalnej temperaturze pracy.