Czy wymiana prawa jazdy, będąca następstwem zmiany (nie z naszej winy) adresu zamieszkania, powinna być płatna? Rzecznik Praw Obywatelskich ma w tej kwestii wątpliwości i zaskarżył stosowne przepisy do Trybunału Konstytucyjnego.
Obecnie obowiązujące przepisy (ustawa o kierujących pojazdami) nakazują, by w razie zmiany naszych danych osobowych (np. nazwisko) bądź adresowych w ciągu 30 dni powiadomić o tym fakcie starostwo powiatowe. Na nasz wniosek wydawany jest nowy dokument prawa jazdy, po wcześniejszym opłaceniu opłaty administracyjnej w wysokości 100 zł oraz opłaty ewidencyjnej w wysokości 50 gr.
Tymczasem Rzecznik Praw Obywatelskich zauważa, iż zmiana danych adresowych posiadacza prawa jazdy może być zarówno wynikiem działań danej osoby (np. przeprowadzka), jak i następstwem działań od niego niezależnych podjętych przez organy władzy publicznej (zmiana nazwy miejscowości, ulicy, numeracji porządkowej), bez udziału osoby zainteresowanej. W ocenie Rzecznika, takie decyzje organów publicznych, które zapadły bez ich udziału i są swoistą "pułapką", nie powinny generować kosztów po stronie obywateli.
Jak czytamy w uzasadnieniu złożonej skargi, "obciążanie posiadaczy prawa jazdy kosztami związanymi z wymianą tego dokumentu, w sytuacji, gdy konieczność wymiany jest wyłącznie wynikiem decyzji podjętych przez władzę publiczną, przeczy zasadom sprawiedliwości. Dlatego też, zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich, regulacje nakładające na wspomniane osoby obowiązek uiszczenia opłaty za wydanie nowego prawa jazdy, zawierającego aktualne dane osobowe, należy poddać ocenie z punktu widzenia wynikającej z art. 2 Konstytucji RP zasady zaufania obywateli do państwa i prawa."
Co ciekawe, gdy konieczność wymiany prawa jazdy jest następstwem zmian administracyjnych, władze powiatu mogą uchwalić zmniejszenie opłaty za wydanie dokumentu, a nawet od niej odstąpić. Podjęcie takiej decyzji przez radę powiatu jest jednak fakultatywne, a ponieważ opłaty te stanowią dochód powiatu, trudno się dziwić, że takie ulgi są rzadko, jeśli w ogóle wprowadzane.
Być może dopiero złożona właśnie skarga RPO coś w tej kwestii zmieni.