Kontrolki rozszyfrowane

Co oznaczają poszczególne ikony na desce rozdzielczej? Co robić, jeśli się zaświecą? Gasić silnik czy jechać dalej?

Kontrolki na desce rozdzielczej informują o działaniu poszczególnych podzespołów i systemów, w które samochód został wyposażony. Podświetlenie niektórych z nich (kontrolki czerwone) związane jest z poważną awarią - np. brakiem oleju silnikowego, inne natomiast mogą przypominać jedynie o rutynowych czynnościach. Trzeba wiedzieć jak rozszyfrować ten gąszcz świecących znaczków.

Kontrolki na desce rozdzielczej występują w trzech kolorach. Pierwszą grupą są czerwone lampki, oznaczające najczęściej poważne awarie i informujące nas, że natychmiast musimy przerwać jazdę i wyłączyć silnik. Druga grupa to kontrolki pomarańczowe, które podświetlają się, gdy występują usterki - jednak gdy się zapalą, możemy spokojnie dojechać do mechanika czy np. do najbliższej stacji paliw (wśród pomarańczowych jest też kontrolka poziomu paliwa). Warto dodać, że w samochodach wyposażonych w komputer pokładowy, oprócz zaświecenia się ikonki na desce, równocześnie pojawia się komunikat na ekranie komputera. Przykładowo - gdy zaświeciła się rezerwa paliwa, komputer może wyświetlić komunikat: „Stop for fuel”, „Bitte tanken” itd. Z kolei trzecią grupę stanowią kontrolki zielone, podające jedynie informację o działaniu niektórych elementów samochodu (np. świateł).

Musimy pamiętać, że wiele kontrolek świeci się, gdy przekręcamy kluczyk w stacyjce, ale zaraz po tym gasną. Tak jest np. z ikonką akumulatora, kontrolką silnika, ciśnienia oleju, hamulca, ABS. Jeśli nie pojawiła się żadna usterka, lampki gasną jeszcze przed lub zaraz po rozruchu. Gdy jednak któraś z nich nadal się świeci - lub pojawiła się w czasie jazdy - możemy mieć problem.

Najważniejsze kontrolki na desce rozdzielczej – co oznaczają?

CZERWONE

- Kontrolka hamulca ręcznego lub poziomu płynu hamulcowego

Jedną z najważniejszych kontrolek świecących się na czerwono, jest ikonka z symbolem tarczy ze szczękami, w środku której znajduje się wykrzyknik. Pojawia się ona na desce rozdzielczej, gdy mamy zaciągnięty hamulec ręczny (w tym przypadku gaśnie, gdy go zwolnimy), ale również w sytuacji awarii układu hamulcowego - może to oznaczać np. zbyt niski poziom płynu hamulcowego, ale również zużyte klocki hamulcowe (chyba, że producent wyposażył auto w oddzielną ikonkę informującą o stanie klocków). Gdy kontrolka ta pojawi się w czasie jazdy, trzeba jak najszybciej zatrzymać auto, uzupełnić płyn hamulcowy i sprawdzić stan klocków. Nigdy nie wybierajmy się w drogę z niesprawnymi hamulcami! Przy pojawieniu się kontrolki hamulca, zwykle pojawia się jednocześnie duży czerwony napis STOP. Tej informacji nie wolno nam ignorować. Chodzi tu nie tylko o nasze bezpieczeństwo, ale i o bezpieczeństwo innych użytkowników ruchu.

- Kontrolka oleju silnikowego

Pojawiająca się w czasie jazdy czerwona lampka z oliwiarką to sygnał, że powinniśmy się jak najszybciej zatrzymać i wyłączyć silnik. Oznacza ona bowiem, że poziom oleju jest zbyt niski i nie można kontynuować jazdy. Inaczej w ciągu kilku minut pracujący „na sucho” silnik może się zatrzeć. Uszkodzeniu ulegnie też turbosprężarka, jeśli samochód jest w nią wyposażony. Koszty, jakie wygeneruje zignorowanie kontrolki, będą zatem ogromne!

Co więc zrobić, gdy zaświeci się ikonka z oliwiarką? Bezwzględnie zatrzymać się (najlepiej na równym, a nie pochyłym podłożu), zgasić silnik, odczekać kilka minut aż ostygnie i dolać olej. Jeśli następnie po sprawdzeniu bagnetem poziom będzie prawidłowy i kontrolka przestanie się świecić, możemy ruszyć w dalszą drogę. Inaczej - konieczna będzie jak najszybsza wizyta u mechanika. W niektórych autach pojawia się też ikonka przedstawiająca bagnet olejowy z kropelką oleju - jest to kontrolka niskiego poziomu.

- Kontrolka akumulatora

Lampka ta świeci się zaraz po przekręceniu kluczyka, ale powinna zgasnąć po uruchomieniu silnika.

Jeśli tak się nie dzieje - lub gdy nagle zapala się w czasie jazdy - świadczy to o problemach z ładowaniem akumulatora, będących np. wynikiem awarii alternatora. Nie zaleca się jazdy przy świecącej się kontrolce.

Najlepiej jak najszybciej zdiagnozować źródło problemu i od razu je usunąć. Inaczej silnik może zgasnąć w najbardziej nieoczekiwanym dla nas momencie.

- Kontrolka temperatury i poziomu płynu chłodzącego

Kontrolka z symbolem zanurzonego w wodzie termometru świeci się podczas uruchamiania silnika i powinna zgasnąć po kilku sekundach. Jeśli jednak nie gaśnie albo pojawi się w czasie jazdy, oznacza to brak płynu chłodniczego w zbiorniku lub jego zbyt wysoką temperaturę. W takiej sytuacji należy zatrzymać samochód i wyłączyć silnik. Jeśli brakuje płynu, koniecznie trzeba go dolać. Możemy zrobić to sami, musimy jednak zachować środki ostrożności - by uniknąć poparzenia, trzeba odczekać przynajmniej pół godziny od wyłączenia silnika, zanim odkręcimy korek zbiornika z płynem chłodniczym. Potem najlepiej odprowadzić auto do serwisu, by sprawdzić stan chłodnicy i szczelność całego układu chłodzenia.

- Kontrolka pasów bezpieczeństwa

Lampka przedstawiająca człowieka z zapiętym pasem bezpieczeństwa oznacza, że kierowca lub/i pasażerowie nie mają zapiętych pasów, a bez nich jazda jest niedozwolona.

W starszych samochodach produceni uwzględniali np. tylko przednie siedzenia, teraz natomiast czujniki zapięcia pasów znajdują się na każdym miejscu.

POMARAŃCZOWE

- Kontrolka silnika (Check engine)

Lampka z symbolem silnika na desce rozdzielczej oznacza awarie podzespołów sterowanych elektronicznie - w związku z tym może świadczyć o problemie z sondą Lambda, cewką zapłonową, awarii układu wtryskowego, a nawet oznaczać nieprawidłowe podłączenie instalacji gazowej. Ponieważ świeci się ona na kolor pomarańczowy, nie musimy od razu panikować i gasić silnika. Kontrolka ta jest sygnałem, że pojawił się jakiś błąd elektroniki - możemy jechać dalej, niemniej nie wolno nam jej bagatelizować. Najlepiej w najbliższym czasie podjedźmy do warsztatu, gdzie po podpięciu samochodu pod komputer mechanik od razu zdiagnozuje usterkę i będziemy mogli ją naprawić.

Można powiedzieć, że kontrolka silnika jest także doskonałym źródłem informacji o jakości paliwa na stacjach. Warto bowiem wspomnieć, że niestety częstą przyczyną zaświecenia się „Check engine” jest zatankowanie paliwa złej jakości. Czasem wystarczy później dolać do baku paliwo o podwyższonej liczbie oktanowej, by kontrolka po ponownym uruchomieniu silnika przestała się świecić.

- Kontrolka systemu ABS

Również ikonka z napisem ABS, która pojawia się podczas przekręcenia kluczyka, powinna zgasnąć po kilku sekundach. Gdy tak się nie stało, przyczyną jest problem z układem odpowiadającym za wspomaganie hamowania w awaryjnej sytuacji, tzn. układ hamulcowy działa, ale bez ABS-u, czyli podczas gwałtownego hamowania koła mogą się zablokować. Trzeba więc zachować szczególną ostrożność, jeśli decydujemy się na jazdę ze świecącą kontrolką ABS. Warto wspomnieć, że często przyczyną zapalenia się tej lampki może być uszkodzony czujnik. Tak czy inaczej, warto udać się do mechanika.

- Kontrolka świec żarowych

Pomarańczowa spirala to kontrolka występująca jedynie w samochodach z silnikiem diesla.

Zapala się podczas uruchamiania jednostki napędowej (po pierwszym przekręceniu kluczyka) - powinniśmy wtedy odczakać, aż zniknie (co oznacza, że świece żarowe się nagrzały) i dopiero wtedy uruchomić silnik. Jeśli kontrolka nie gaśnie lub zaczyna migać, świadczy to o awarii świec żarowych - prawdopodobnie trzeba je wymienić. Oczywiście możemy jechać dalej, ale od razu warto zahaczyć o serwis. Kontrolka świec żarowych może oznaczać także problem z wtryskami, z zaworem EGR, czy nawet z filtrem cząstek stałych (o ile ten nie ma osobnej kontrolki na desce).

- Kontrolka systemu ESP

Pomarańczowy trójkąt z wykrzyknikiem w okręgu, albo czasem ikonka przedstawiająca samochód z obrysem drogi, jest przypisana systemowi stabilizacji toru jazdy (ESP), który ma pomóc kierowcy zapanować nad pojazdem, gdy np. wpadnie w poślizg.

Gdy kontrolka mruga, oznacza to, że system właśnie działa (auto wpadło w poślizg i straciło przyczepność). Jeśli natomiast kontrolka świeci na stałe, świadczy to o awarii systemu ESP, a co za tym idzie - czeka nas wizyta w serwisie.

Poznaj swoje auto

Poza wspomnianymi kontrolkami, na desce rozdzielczej pojawiają się także zielone lampki, informujące np. o zaświeceniu świateł mijania, świateł drogowych lub postojowych.

Ponadto niektóre samochody są też wyposażone w inne, dodatkowe kontrolki. Może to być m.in. ikonka informująca o niskim ciśnieniu w oponach, o zużyciu klocków hamulcowych, czy awarii czujników parkowania.

Po zakupie samochodu najlepiej zatem dokładnie przestudiować instrukcję obsługi, by poznać swoje auto. Dzięki temu w sytuacji, gdy któraś z lampek zaświeci się w czasie jazdy, nie będziemy panikować bez potrzeby.