Złamania
Udzielenie pomocy w sytuacji przerwania ciągłości tkanki kostnej jest dosyć trudne. Z tymi obrażeniami związany jest dość silny ból, którego na miejscu zdarzenia nie jesteśmy w stanie zniwelować. Niemiej jednak w takich przypadkach powinniśmy wykonać czynności, które zabezpieczą poszkodowanego przed pogłębianiem obrażeń oraz zabezpieczą jego stan do momentu nadejścia specjalistycznej pomocy.
Podobnymi do złamania objawami czyli: opuchlizną i obrzękiem, sinieniem, bólem, deformacją uszkodzonego miejsca, brakiem lub ograniczoną ruchomością charakteryzuje się zwichnięcie. Jest to rozejście się przestrzeni stawu, które powoduje jego uszkodzenia. W przypadkach złamań i zwichnięć postępowanie jest podobne.
- zamknięte (gdy kość nie przebiła skóry),
- otwarte (gdy kość przebiła tkanki i skórę). W wyjątkowej sytuacji dopuszczalne jest ułożenie kończyny w pozycji fizjologicznej (normalnej). Istniejącą ranę zabezpieczamy najlepiej gazą 1 m2.
- Nie zginamy kończyn w uszkodzonym stawie oraz nie nastawimy kości i stawów! W miarę możliwości unieruchamiamy kończynę w pozycji zastanej.
- Kończynę dolną stabilizuje się poprzez dołożenie do kończyny nieuszkodzonej. Jeżeli uszkodzony jest staw - unieruchamiamy dwie sąsiednie kości, natomiast w sytuacji złamania - dwa sąsiednie stawy. Pomiędzy kończyny można włożyć bluzę lub sweter, co wpłynie na komfort poszkodowanego oraz ustawi kończyny równolegle w osi ciała.
- Nie przewiązujemy nóg bezpośrednio w uszkodzonym miejscu oraz w stawach kolanowych
- Kończynę górną stabilizuje się za pomocą chusty trójkątnej i opaski elastycznej do klatki piersiowej. W przypadku braku chusty trójkątnej (jeżeli stabilizacja jest niezbędna), przedramię kładziemy na brzuchu i naciągamy koszulkę lub bluzę.
- W przypadku konieczności niewielkiej korekty w ułożeniu i stabilizacji kończyny, zastosuj tzw. wyciąg. Chwyć jedną ręką poniżej, a drugą powyżej uszkodzenia i ostrożnie oraz delikatnie odciągnij wzdłuż osi kończyny. Pozwoli to ograniczyć możliwość tarcia o siebie uszkodzonych powierzchni kostnych i tworzenie odprysków.
W uszkodzeniach stawów wyróżnia się również skręcenie, które jest nadciągnięciem stawu (torebka stawowa nie została uszkodzona), w którym kości wracają do właściwego ułożenia. Ze skręceniami powinno się postępować jak w sytuacji złamania/zwichnięcia. Jednakże w większości przypadków opaska elastyczna pomaga ustabilizować nadwyrężony staw, dzięki czemu w razie konieczności poszkodowany może się sam poruszać.
Podczas wielu wypadków dochodzi do złamania żeber. W sytuacji nieskomplikowanego złamania (kilka żeber, które nie przebiły innych tkanek) możemy zastosować opaskę elastyczną. Tak naprawdę w przypadku zwykłego złamania kilku żeber nie jest potrzebny żaden opatrunek. Pozostałe żebra "trzymają" i jedynie leczenie szpitalne zabezpieczy klatkę piersiową. Natomiast bandaż elastyczny w takiej sytuacji możemy zastosować, gdy poszkodowany jest w szoku lub jest bardzo zdenerwowany. Mówimy wówczas, że taki bandaż pomoże i bezpośrednio na ciało wykonujemy kilka delikatnych owinięć klatki piersiowej. Zaszkodzić nie zaszkodzimy, natomiast poszkodowany będzie czuł się pewniej, ponieważ będzie wiedział że już jakaś pomoc została mu udzielona. Działania te powinny uspokoić daną osobę, którą układamy w pozycji półsiedzącej lub innej wygodnej do oddychania, pamiętając o termoizolacji.
W wypadkach komunikacyjnych często dochodzi do obrażeń kręgosłupa i miednicy. Są to bardzo newralgiczne punkty dla prawidłowego funkcjonowania całego organizmu. W obu przypadkach staramy się ustabilizować poszkodowanego, zadbać o kontakt psychiczny oraz komfort termiczny, a także nieustanne monitorowanie jego stanu (duże prawdopodobieństwo wystąpienia wstrząsu). Kręgosłup stabilizujemy chociażby na odcinku szyjnym, aby ograniczyć poruszanie głową. Najlepiej użyć do tego kołnierza ortopedycznego, lecz w sytuacji jego braku stabilizację wykonujemy za pomocą rąk. Pamiętajmy, że jeżeli przyłożyliśmy ręce do szyi poszkodowanego, to w takiej pozycji stabilizujemy ją do momentu przybycia służb ratowniczych. Poszkodowanego z objawami uszkodzenia kręgosłupa (min. brak czucia w kończynach, ból pleców) nie poruszamy. Wyjątkiem jest sytuacja problemów z oddychaniem, kiedy to poszkodowanemu ułożonemu na plecach udrażniamy górne drogi oddechowe.