Skoda 4x4 - walka z lodem

Skoda rozpoczęła swoją przygodę z napędem obu osi w 1999 roku od modelu Octavia Combi 4x4. Od tego momentu wiele się zmieniło, a Skoda wyrosła na jednego z liderów napędu 4x4 wśród marek popularnych. W zeszłym roku do klientów trafiło 67 500 sztuk tych modeli, a od początku produkcji powstało ich już ponad pół miliona. Obecnie udział napędu 4x4 w globalnej sprzedaży marki wynosi ok. 16% i wciąż rośnie.

Nowości 4x4 w gamie Skody

Skoda Octavia RS to najbardziej sportowy z modeli produkowanych w Mlada Boleslav. Dotyczy to także wersji wysokoprężnej. Mocny silnik i sztywne podwozie dobrano tak, by połączyć świetne osiągi z wygodą rodzinnego auta. Octavia RS nigdy nie miała być tak ostra jak Golf GTD, choć pozwalała na więcej niż tylko odrobinę szaleństwa. Teraz do gamy dołączają RS-y z napędem obu osi. Jak nietrudno się domyślić, są one dostępne w obydwu wersjach nadwoziowych do wyboru, by klient nie miał poczucia, że decyduje się na kompromis.

Skoda Octavia RS 4x4 napędzana jest silnikiem wysokoprężnym 2.0 TDI o mocy 184 KM i momencie 380 Nm, dostępnym w zakresie 1750-3250 obr./min. Nie ma możliwości zamówienia skrzyni ręcznej, sześciobiegowe DSG jest w tym przypadku jedyną opcją. Dołożenie wału napędowego oraz sprzęgła Haldex piątej generacji dodało autu 60 kg. Okazuje się, że dodatkowa masa nie jest balastem, gdy spojrzymy na osiągi. Prędkość maksymalna pozostaje identyczna (230 km/h), ale napęd obu osi znacznie skrócił czas potrzebny na rozpędzenie sportowej Octavii do 100 km/h. Dla liftbacka 4x4 wynosi on 7,7 sekundy, dla kombi 7,8 sekundy. W obydwu przypadkach jest to poprawa aż o 0,3 sekundy względem lżejszych odmian z przednim napędem (ze skrzynią DSG).

Poszukując ekstremalnych oszczędności, wybór samochodu z napędem obu osi nie jest dobrym pomysłem. Skoda Octavia RS 4x4 udowadnia, że druga strona medalu nie musi być wcale taka straszna. Pomimo sporej mocy oraz dodatkowych kilogramów i oporów, zużycie paliwa jest zaledwie o 0,2 l/100 km większe, niż w przypadku wersji przednionapędowej. Najbardziej paliwożerne kombi RS zadowala się średnio 5 litrami oleju napędowego na każde 100 km.

Gama osobowych modeli 4x4

Octavia RS to najnowsze dziecko Skody wyposażone w napęd 4x4, jednak gama Octavii 4x4 jest niezwykle bogata. Do wyboru są dwa warianty nadwoziowe oraz szeroki wachlarz silników. Można zdecydować się na jedną z jednostek wysokoprężnych (1.6 TDI/110 KM, 2.0 TDI/150 KM, 2.0 TDI/184 KM) lub mocną jednostkę benzynową (1.8 TSI/180 KM). Dwie słabsze współpracują ze skrzynią ręczną o sześciu przełożeniach, dwie mocniejsze z przekładniami dwusprzęgłowymi DSG o sześciu biegach.

Na czele gamy Octavii 4x4 stoi doskonale zaprojektowany crossover: Octavia Scout. W jej przypadku wybór ogranicza się do nadwozia typu kombi, nie ma też najsłabszego Diesla w ofercie. O tych „brakach” łatwo zapomnieć, gdy zasiądziemy za jej sterami. Zawieszenie podniesiono o 31 mm, dzięki czemu prześwit wynosi 171 mm, a my patrzymy na otaczający nas świat nieco z góry. To nie wszystko, charakterystykę zawieszenia dobrano tak, że drogi trzeciej kategorii, a nawet wertepy staną się dla kierowcy jednymi z wielu możliwych rodzajów nawierzchni, w pełni możliwymi do pokonania w komfortowych warunkach.

Skoda Superb trzeciej generacji także może być wyposażona w napęd 4x4. Jest to ten sam układ, co w Octavii wykorzystujący sprzęgło Haldex piątej generacji. Do wyboru są dwie odmiany nadwoziowe i cztery silniki, w tym dwa benzynowe (1.4 TSI/150 KM i 2.0 TSI/280 KM) i dwa wysokoprężne (2.0 TDI/150 KM i 2.0 TDI/190 KM). Podobnie jak w przypadku mniejszej Octavii, także w Superbie dwie słabsze jednostki współpracują ze skrzyniami ręcznymi, zaś dwie mocniejsze wyłącznie z sześciobiegowym DSG.

Terenowe Yeti

Yeti zamyka gamę czteronapędowych modeli Skody. Także i w tym przypadku znajdziemy układ ze sprzęgłem Haldex piątej generacji, ale tym razem o zupełnie innym charakterze. W Yeti skupiono się na własnościach terenowych.

Zamiast trybu Sport, n a desce rozdzielczej umieszczono przycisk z napisem Off-road. Po jego wciśnięciu system staje się wyczulony na nawet najdrobniejszą utratę trakcji. Jeśli wpadniemy np. w błotne tarapaty, elektronika zablokuje koła nie mające przyczepności i skieruje moment obrotowy na koła, lub jedno koło, które jeszcze jej nie straciło. Przydatną funkcją jest też asystent zjazdu utrzymujący rozsądną prędkość nawet na stromych zjazdach. Kierowca może zwiększyć prędkość naciskając delikatnie pedał gazu, jeśli uzna to za stosowne.

Skoda Yeti 4x4 dostępna jest w dwóch wersjach: zwykłej i Outdoor o nieco większym prześwicie. Ta druga skierowana jest do klientów, którzy własności terenowe zamierzają testować w realnych warunkach. Do wyboru są trzy jednostki, jedna benzynowa (1.4 TSI/150 KM) i dwie wysokoprężne (2.0 TDI/110 KM, 2.0 TDI/150 KM). Wszystkie standardowo współpracują ze skrzyniami manualnymi, wersje 150-konne mogą za dopłatą otrzymać skrzynię DSG.

4x4 zimą - jak to działa?

Aby zaprezentować pełnię możliwości napędu 4x4, Skoda zorganizowała jazdy testowe na lodowym torze, położonym wysoko w bawarskich Alpach. Umożliwiło to przetestowanie go w najbardziej ekstremalnych zimowych warunkach.

Elektronika w Octaviach i Superbach 4x4 ma trzy poziomy działania: włączony, sportowy i wyłączony. Trudno zrozumieć czemu pojedyncze naciśnięcie wyłącza ESC, zaś wejście w tryb sportowy wymaga kilku sekund cierpliwego trzymania palca na przycisku. Przecież ktoś może niechcący odłączyć anioła stróża i o nieszczęście nietrudno. A tryb sportowy i odłączenie elektroniki komunikowane jest w dokładnie ten sam sposób - żółtą kontrolką na tablicy przyrządów.

Dla kierowców często trafiających na oblodzoną lub mocno zaśnieżoną drogę, działanie elektroniki w Skodach z napędem 4x4 może być zaskoczeniem. Elektroniczny kaganiec nie przypomina surowej zakonnicy karcącej wychowanków sierocińca nawet za niewinne spojrzenia, jest raczej jak wyluzowany nauczyciel ze społecznego liceum. W praktyce oznacza to, że włączony system zadziała dopiero, gdy uzna, że naprawdę postanowiliśmy zrobić sobie krzywdę. Na szczęście delikatne kontrolowane poślizgi leżą w granicach tolerancji. Systemy są ustawione inaczej dla każdego modelu, czyli w Superbie „nauczyciel” jest bardziej czujny, niż w Octavii RS. Nie powinno też dziwić, że RS daje na lodowym torze najwięcej frajdy i pozwala na najbardziej efektowne przejazdy. Gdyby jeszcze kierowcy umiejętności starczyło...

Zalety napędu 4x4

Wsiadając po raz pierwszy do samochodu wyposażonego w napęd 4x4, nie odczujemy dużej różnicy. Dopóki koła poruszają się po suchej nawierzchni o dobrej przyczepności, elektronika tylko czuwa. Wystarczy jednak deszcz i to wcale nie marznący, ale ciepły w środku lata, a różnica może ujawnić się w każdej chwili. Samochód z napędem obu osi zapewnia lepszą kontrolę oraz potrafi szybciej pokon ać śliski łuk drogi, co ma bezpośrednie przełożenie na bezpieczeństwo jazdy.

Zimą te zalety odczujemy ze zdwojoną siłą, jeśli tylko okaże się, że drogowcy znów zaspali. Napęd 4x4 na ośnieżonej, czy oblodzonej nawierzchni, jest nie do przecenienia pozostawiając rywali z napędem jednej osi daleko w tyle. Dosłownie i w przenośni.

Przykład Octavii RS 4x4 pokazuje natomiast, że dodatkowe mechanizmy odpowiedzialne za napędzanie tylnej osi, wcale nie muszą być zbędnym balastem. Napęd 4x4 może poprawiać osiągi poprzez lepsze panowanie nad sporym momentem obrotowym silnika.

Jest jeszcze kwestia dotarcia w miejsca, gdzie bez 4x4 byłoby trudno, albo nie udałoby się wcale. W tym celu Skoda przygotowała modele Octavia Scout 4x4 i Yeti Outdoor 4x4. Zwiększony prześwit jest dodatkowym atutem w pokonywaniu nierówności.

O napędzie 4x4 warto pomyśleć jeszcze z jednego powodu. Obciążenie tylnej osi powoduje, że modele Skody 4x4 mogą pociągnąć cięższe przyczepy, niż ich przednionapędowe odmiany. Maksymalny ciężar przyczepy (hamowanej) wynosi 2000 kg dla Octavii 4x4, 2100 kg dla Yeti 4x4 i 2200 kg dla Superba 4x4.