75 lat Toyoty

„Otwórzmy drzwi, za nimi jest cały świat” – Sakichi Toyoda

Początki istnienia Toyoty mają korzenie ponad 100 lat temu, kiedy ojciec Kichiro, Sakichi Toyoda założył firmę Toyoda Enterprise. Sakichi urodził się w 1867 roku, czyli w okresie modernizacji Japonii, i szybko zyskał sobie przydomek „króla wynalazców” czy Thomasa Edisona Japonii. Kiedy dorastał, trudno było mu się pogodzić ze zubożeniem rodzinnej miejscowości. Sakichi odnalazł swoje powołanie w wieku ok. 20 lat: „wspierać rozwój społeczeństwa przez konsekwentny rozwój własnych osiągnięć”.

Do pierwszego osiągnięcia zaprowadziła go obserwacja procesu tkackiego, czym zajmowała się jego matka. Jak powiedział później Sakichi Toyoda „zacząłem zastanawiać się nad takimi zmianami, które pozwoliłyby przyspieszyć ten proces, aby mogło powstać więcej ubrań za niższy koszt”. W ten sposób w 1926 r. Sakichi wspólnie z synem Kiichiro wynalazł automatyczne krosno do masowej produkcji ubrań, nazwane Toyota G-type Automatic Loom.

Efektywność tego rozwiązania – jeden pracownik mógł obsłużyć 25 krosen – szybko stała się przedmiotem zainteresowania największej firmy przemysłu tekstylnego owych czasów, brytyjskiego Platt Brothers & Co. Ltd. W 1929 roku, kiedy obie firmy doszły do porozumienia w sprawie patentu na krosna Toyota G-type, Kiichiro wyruszył w podróż do Anglii, pokonując trasę przez Stany Zjednoczone. Chciał na własne oczy zobaczyć, jak rozwija się przemysł motoryzacyjny w tych krajach.

To, co Kiichiro zobaczył w USA, stało się jego celem: zbudować samochód własnej produkcji. Wkrótce w Toyoda Automatic Loom Works powstał zespół inżynierów pracujących nad rozwojem silnika spalinowego. Po niedługim czasie Kiichiro udało się przekonać Risaburo Toyoda, zarządzającego wówczas firmą, do utworzenia osobnego Oddziału Samochodowego.

Pierwsze zamówienie ze strony rządu Japonii wynikało z rosnących napięć politycznych i niebezpieczeństwa wojny. W 1935 roku, zaledwie po 6 miesiącach prac, w Toyoda Enterprise powstał samochód użytkowy Model G1 truck.

Wkrótce po uruchomieniu produkcji pojazdu użytkowego, Kiichiro Toyoda wrócił do planów zbudowania masowego samochodu osobowego. Prototyp Model AA został ukończony już w 1936 r. W tym samym czasie powstała nazwa „Toyota”. Tak narodził się koncern, a Model AA stał się pierwszym samochodem noszącym nazwę znaną i stosowaną do dziś.

28 sierpnia 1937 r. założono firmę Toyota Motor Company (później Toyota Motor Corporation) z Risaburo Toyodą jako pierwszym Prezydentem.

Po zakończeniu drugiej wojny światowej Kiichiro Toyoda wyznaczył nowe cele rozwoju przed firmą: „nadchodzi era małych samochodów”. W 1947 roku powstał pierwszy po wojnie samochód Toyoty, dwudrzwiowy Model SA z silnikiem własnej produkcji Type S o mocy 27 KM. Pojazd szybko zyskał przydomek Toyopet.

„Idealne warunki do pracy są stworzone wtedy, kiedy maszyny, zakład i ludzie pracują razem, nie generując strat” – Kiichiro Toyoda

W początku lat 50. wyraźnie pogorszyły się warunki do prowadzenia działalności. Firma była na skraju wypłacalności, jednak zadecydowano o utrzymaniu dotychczasowego zatrudnienia.

Trudne lata 50. nie pozwoliły uniknąć reorganizacji w późniejszym okresie, jednak stały się także przyczyną opracowania fundamentów produkcji na kolejne lata. Już wtedy w fabryce Koromo rozpoczęto metodę Just-in-Time, a później jidoka, czyli automatyzację pracy z pracownikiem jako najważniejszym elementem procesu.

Dzięki innowacjom wprowadzonym w produkcję przez Taiichi Ohno, pracownicy mogli w dowolnym momencie zatrzymać linię, jeśli tylko zachodziło podejrzenie błędu. Tak powstał nowy System Produkcyjny Toyoty, będący kombinacją założeń Just-in-Time Kiichiro Toyody oraz jidoki Taichi Ohno. System ten stał się fundamentem funkcjonowania wszystkich zakładów koncernu na świecie.

Przez pierwszą połowę lat 60. Toyota pracowała nad ulepszaniem standardów produkcji, tak by móc wejść ze swoimi produktami na rynek międzynarodowy. Wtedy powstał system całkowitej kontroli. Już wówczas kontrola jakości w zakładach Toyoty stała na najwyższym poziomie na świecie.

W 1965 roku koncern został odznaczony przez japońską organizację naukowców i inżynierów tytułem Deming Application Prize, w uznaniu wyjątkowych osiągnięć w opracowaniu nowych standardów kontroli jakości.

Nowa era rozpoczęła się w 1957 roku, kiedy dwie Toyoty Crown dotarły do Los Angeles, będąc pierwszymi japońskimi samochodami wyeksportowanymi do Ameryki Północnej. Wkrótce później powstała firma Toyota Motor Sales U.S.A. W 1958 roku firma sprzedała na terenie Stanów Zjednoczonych 288 samochody. W 1951 roku zadebiutował model BJ, który po otrzymaniu nazwy Land Cruiser w 1955 roku, szybko zyskał sobie sławę wytrzymałego samochodu terenowego.

Wprowadzona na rynek amerykański w 1966 roku Toyota Corona stała się pierwszym popularnym w USA modelem koncernu, osiągając sprzedaż ponad 20 tys. egzemplarzy w pierwszym roku.W 1972 roku sprzedaż Toyoty w USA przekroczyła 1 mln egzemplarzy.

Dziś Toyota prowadzi 14 zakładów produkcyjnych na terenie Stanów Zjednoczonych, których łączna wielkość produkcji przekraczyła 25 mln samochodów.

„Rynek europejski stanowi dla Toyoty duży potencjał, ale wymaga najlepszych produktów” – Shoichiro Toyoda

Jednym z największych celów firmy było od zawsze wprowadzenie swoich samochodów na rynek europejski, gdzie rozpoczęła się historia motoryzacji. Już we wczesnych latach 60. odbywał się niewielki eksport Toyoty na rynki Malty i Cypru.

W 1962 roku wizytę siedzibie Toyoty w Tokio złożył Walther Krohn, prezes Erla Auto Import A/S w Danii, proponując import pierwszych sztuk Toyoty Crown z kierownicą po prawej stronie. W 1964 roku model Crown znalazł w Europie 1500 nabywców. W kolejnych latach powstały firmy dystrybucji samochodów Toyoty w Finlandii (Korpivaara Oy), Holandii (Louwman & Parqui B.V.), Belgii (N.V. International Motor Company S.A.), Szwajcarii (Toyota AG).

W pierwszym okresie obecności Toyoty na rynku europejskim samochody przekonywały do siebie prostą konstrukcją i łatwością obsługi. W 1969 powstała Toyota Motor Euorope, z siedzibą w Brukseli. Początkowo samochody Toyoty cieszyły się największym powodzeniem w Wielkiej Brytanii.

Pierwszy zakład produkcyjny koncernu w Europie został otwarty w 1968 roku. W Salvador Caetano I.M.V.T., S.A. powstawała Corolla, a poźniej także Corona i Dyna.

W latach 70. firma rozwijała kolejne oddziały na terenie krajów europejskich. W 1974 powstał niemiecki Toyota Deutschland GmbH, a w 1979 ośrodek sportowy Toyota Team Euope, później przekształcony w Toyota Motorsport GmbH. W latach 1983-1986 Toyota Celica Twincam Turbo wygrała sześć sezonów World Rally Championship w Afryce.

Koncern sprzedał swój milionowy samochód w w Europie w 1976 roku. Po debiucie modeli Starlet, Tercel i Corolla, łączna roczna sprzedaż Toyoty w Europie przekroczyła liczbę 300 tys. sztuk w 1980 roku.

W 1982 roku Toyota Motor Company i Toyota Motor Sales w Japonii zostały połączone w jedną struktrurę, Toyota Motor Corporation.

W 1987 roku powstało Centrum Techniczne w Zaventem w Belgii, gdzie do dziś powstają założenia techniczne modeli z segmentów A, B i C. Ponadto od niemal dekady funkcjonuje centrum stylistyczne Toyota Europe Design Development (ED2).

W 1989 roku koncern zadebiutował na rynku marek premium, tworzać markę Lexus z pierwszym modelem LS 400, który pojawił się na rynku w Europie w 1990 roku.

Od 1997 roku sukcesy odnosi przełomowa technologia hybrydowa, która od pierwszej generacji Priusa znalazła już ponad 4 miliony nabywców na całym świecie i niemal 500 tys. w Europie (od 2000 roku). Technologia Priusa otrzymała prestiżową nagrodę International Engine of the Year. Wśród najważniejszych europejskich nagród Toyoty jest także tytuł Samochodu Roku dla Yarisa, otrzymany w 1999 r., oraz dla Priusa, otrzymany w 2005 r.

Toyota posiada dziś w Europie szereg zakładów produkcyjnych, do których należy zaliczyć Toyota Motor Manufacturing England, Toyota Motor Manufacturing Turkey, Toyota Motor Manufacturing France, Toyota Motor Manufacturing Poland, Toyota Motor Industries Poland.

Dziś Toyota ma 30 oddziałów krajowych w Europie, działających na rynkach 56 krajów europejskich, 14 ośrodków logistycznych części zamiennych, oraz 11 ośrodków logistycznych samochodów. Po drogach Europy porusza się ok. 13 milionów samochodów Toyoty i Lexusa.

75 lat po tym, jak Kiichiro Toyoda przekształcił Oddział Samochodowy Toyoda Automatic Loom Works w dzisiejszą Toyota Motor Corporation, firma zatrudnia ponad 300 tys. pracowników na całym świecie, a łączna liczba wyprodukowanych pojazdów przekroczyła 200 milionów.