Czysty warsztat = czyste powietrze
Uruchomienie i pozostawienie na biegu jałowym silnika w zamkniętym pomieszczeniu jakim jest warsztat samochodowy, powoduje gromadzenie się szkodliwych dla zdrowia spalin. Jeśli dodamy do tego, iż operacja ta powtarza się średnio kilkanaście razy w ciągu dnia, to skala problemu okaże się aż nadto widoczna. Aby zapewnić bezpieczne warunki pracy, stosuje się odprowadzanie spalin bezpośrednio z rury wydechowej pojazdu, za pomocą tzw. odciągów spalin. W zależności od wielkości warsztatu lub stacji diagnostycznej, montowane są różne wersje odprowadzania produktów spalania mieszanki paliwowo-powietrznej.
Odciągi – ale jakie?
Na początek zapoznajmy się z zasadą działania odciągów spalin. W największym skrócie polega ona na wytworzeniu podciśnienia przy wylocie spalin z rury wydechowej pojazdu. Te ostatnie są usuwane na zewnątrz obiektu, za pomocą elastycznego przewodu wyciągowego. W zależności od wielkości warsztatu, stosuje się różne rozwiązania konstrukcyjne odciągów spalin. W małych, jedno- lub dwustanowiskowych, najlepiej sprawdzają się pojedyncze lub podwójne odciągi wiszące lub bębnowe, a także tzw. przenośne (przestawne) oraz systemy podłogowe. Z kolei na wielostanowiskowych stacjach obsługi montowane są w większości odciągi przejezdne, zapewniające prawidłowe odprowadzanie spalin pojazdu będącego w ruchu, aż do opuszczenia przez niego budynku warsztatu.
Z jednego lub z dwóch
W małych warsztatach samochodowych stosowane są pojedyncze lub podwójne odciągi spalin. Składają się one z wentylatora oraz przewodu (przewodów) elastycznego zakończonego ssawkami mocowanymi do rury wydechowej samochodu. W najprostszych rozwiązaniach, przewody są podwieszane na ścianach lub podciągane za pomocą odsysaczy balansowych (balanserów). Dzięki tym ostatnim, po odpięciu ssawki od rury wydechowej pojazdu, przewód elastyczny wraca samoczynnie do stanu wyjściowego. Inne rozwiązanie stanowi tzw. odciąg bębnowy. Jego nazwa bierze się z nawiniętego przewodu elastycznego na specjalny bęben obrotowy. Zasada działania jest podobna, jak w przypadku pojedynczych i podwójnych odciągów spalin. Elastyczny przewód wentylacyjny jest jednak nawijany na bęben: za pomocą napędu sprężynowego lub przy pomocy silnika elektrycznego (sterowanego pilotem w bardziej rozbudowanych wersjach). Bębnowe odciągi spalin montuje się zazwyczaj do sufitu lub ściany warsztatu.
Przejezdny i przenośny
Odciąg przejezdny zwany również szynowym, wykorzystuje do oprowadzania spalin specjalny wózek poruszający się po szynie. Tę ostatnią montuje się zarówno wzdłużnie w stosunku do kanałów przeglądowych, jak i poprzecznie za ustawionymi pojazdami. Zaletą tego rozwiązania jest możliwość podpięcia przewodu elastycznego do rury wydechowej przemieszczającego się, a nie tylko stojącego samochodu. Ssawka jest przy tym wypinana samoczynnie po wyjeździe testowanego pojazdu za bramę warsztatu lub stacji obsługi. Kolejnym atutem odciągu przejezdnego, jest możliwość podpięcia do niego kilku przewodów elastycznych. W zależności od ich liczby, może on współpracować z jednym lub kilkoma wentylatorami. Najbardziej mobilną wersją odciągu spalin, jest układ przenośny (przestawny). W rozwiązaniu tym wentylator umieszcza się na specjalnym stelażu poruszającym się na kółkach. Inaczej niż w przypadku opisywanych powyżej systemów, w przypadku wersji przenośnej nie ma ssawki umieszczanej w rurze wydechowej. Zamiast niej jest specjalny króciec, który ustawia się możliwie najbliżej wylotu spalin. Te ostatnie wyprowadzane są na zewnątrz warsztatu za pomocą przewodu elastycznego.
Z kanałem w podłodze
I wreszcie ostatnim rodzajem odciągów spalin, jest tzw. system podłogowy. Jak sama nazwa wskazuje, produkty procesu spalania mieszanki paliwowo-powietrznej są wyprowadzane do instalacji umieszczonej pod podłogą warsztatu. W przypadku punktów z niewielką liczba stanowisk pracy, najlepiej sprawdza się jego wersja z przewodem elastycznym prowadzonym w specjalnym kanale w podłodze. Zaletą tego rozwiązania jest stała dostępność przewodu, który jednocześnie nie zajmuje miejsca w sytuacjach, kiedy nie jest potrzebny. Podstawową wadę stanowi natomiast ograniczenie średnicy samego przewodu oraz rozmiaru ssawki odciągowej. Innym wariantem systemu podłogowego jest układ z przewodem elastycznym podłączanym do specjalnego gniazda przyłączeniowego w podłodze. Najważniejszą zaletą jest jego mobilność: pracownik może podłączyć go do gniazda, przy którym dokonywany jest przegląd pojazdu. Poza tym w przypadku tej wersji systemu podłogowego, nie ma ograniczeń występujących w przypadku rozwiązania z przewodem schowanym w podłodze, a dotyczących jego średnicy i rozmiaru ssawki odciągowej.