Gdy czujnik (nie) czuje ...

Indukcyjny i temperatury

Jednym z najważniejszych czujników współpracujących z jednostką napędową, jest czujnik indukcyjny. Montuje się go na czopie wału korbowego, ponieważ to właśnie dzięki niemu sterownik określa aktualne położenie wału korbowego. Niewłaściwie funkcjonujący czujnik indukcyjny, oznacza problemy z określeniem konkretnego momentu wtrysku paliwa. Przyczyny uszkodzeń tego podzespołu są rozmaite. Może je powodować np. przerwa w obwodzie cewki lub jej zwarcie, a także uszkodzenie przewodu czujnika w obwodzie sygnałowym. Innym istotnym podzespołem jest czujnik temperatury, służący do pomiaru temperatury powietrza zasysanego i doładowującego, paliwa, oleju, a także płynu chłodzącego. Czujnik ten jest zasilany bezpośrednio przez sterownik napięciem 5 V. Jego uszkodzenie wpływa bezpośrednio na spadek mocy, a w wielu przypadkach również na problemy z uruchomieniem silnika. Czujniki temperatury są wrażliwe m.in. na uszkodzenie przewodu zasilającego lub sygnałowego, a także czynniki wewnętrzne obniżające ich odporność na wysoką temperaturę.

Z cyfrowym halotronowym

Do określania położenia wału korbowego oraz prędkości obrotowej, stosowany jest tzw. czujnik halotronowy (nazywany inaczej czujnikiem Halla), emitujący sygnał cyfrowy do sterownika silnika (w przeciwieństwie do indukcyjnego wysyłającego analogowy). Z technicznego punktu widzenia, układ czujnika położenia wału korbowego składa się z dwóch współpracujących ze sobą elementów: właściwego czujnika halotronowego oraz koła sygnałowego zamontowanego na wale korbowym. Co ciekawe, w czasie pracy silnika nie jest możliwe rozpoznanie uszkodzenia tego czujnika. Dlaczego? Wszystkie dane zostały bowiem wprowadzone do pamięci sterownika podczas uruchomienia jednostki napędowej. Natomiast po wyłączeniu silnika, nie będzie możliwe jego ponowne „odpalenie”. Do uszkodzenia czujnika halotronowego może dojść m.in. na skutek jego wewnętrznego defektu, a także uszkodzeń przewodu sygnałowego lub zasilającego.

Nie tylko (masowa) ilość

Dzięki zastosowaniu tzw. masowego przepływomierza powietrza, da się określić dokładną ilość zasysanego powietrza do silnika. „Potrafi” on jednak o wiele więcej: dzięki emitowanym przez niego sygnałom, możliwy jest również pomiar pulsacji powietrza, spowodowany otwieraniem się i zamykaniem zaworów. Starsze typy masowych przepływomierzy powietrza, wysyłały do sterownika silnika sygnał analogowy. Najnowsze podzespoły emitują już sygnał cyfrowy. Niestety, te ostatnie są również bardziej podatne na potencjalne uszkodzenia, w tym m.in. defekty wewnętrznych układów elektronicznych, a także uszkodzeń układu zasilania lub przewodu sygnałowego. Co powoduje uszkodzenie tego czujnika? Przede wszystkim jego defekt wpływa na pojawienie się spadku mocy jednostki napędowej podczas przyspieszania, a także wyraźnie wyczuwalnych „szarpnięć” w czasie jazdy. Masowy przepływomierz powietrza jest również odpowiedzialny za właściwą pracę zaworu EGR, czyli układu recyrkulacji spalin w samochodach w niego wyposażonych.

Wtryskiwacz i cewka

I na koniec o podzespołach, których nie określa się mianem czujników. Z tymi ostatnimi łączy je fakt, iż sygnał inicjujący ich pracę emitowany jest przez sterownik silnika. W przypadku wtryskiwacza, chodzi o dostarczenie odpowiedniej dawki paliwa do cylindrów. Potencjalne uszkodzenie wtryskiwacza skutkuje brakiem pracy silnika na wszystkich cylindrach i w konsekwencji znacznym spadkiem mocy. Do uszkodzeń wtryskiwaczy może dojść na skutek braku sterowania ze strony komputera silnika, a także poprzez ich defekty mechaniczne lub elektryczne. Z kolei za dostarczenie właściwej wartości napięcia w momencie zapłonu, odpowiada inny podzespół współpracujący ze sterownikiem silnika. Jest nim cewka zapłonowa, wchodząca w skład układu zapłonowego samochodu. To szczególnie istotny i wrażliwy element. W momencie zapłonu cewka musi bowiem dostarczyć prąd o niebagatelnej wartości sięgającej od 10 do 20 kV. Uszkodzona cewka zapłonowa może przyczynić się do spadku mocy i nierównomiernej pracy silnika (tzw. wypadania zapłonów). W skrajnych przypadkach dochodzi też do uszkodzeń katalizatora, ze względu na nieprawidłowe lub niepełne spalanie mieszanki.