Pasek, czy łańcuch - oto jest pytanie!

Każdy kierujący na pewno zadawał sobie to pytanie: jaki napęd rozrządu jest bardziej trwały – za pomocą elastycznego paska zębatego, czy tradycyjnego łańcucha? Dylemat ten mają również producenci samochodów, choć większość z nich stosuje rozrząd napędzany za pomocą paska. Nieliczni – w tym m.in. BMW, Mercedes, czy Toyota, preferują jednak tradycyjny łańcuch w większości wytwarzanych przez siebie modeli aut (częściej w dieslach niż benzynówkach). Niezależnie jednak od tego w jaki sposób napędzany jest rozrząd, należy okresowo poddawać go kontroli. Zerwanie się paska lub łańcucha rozrządu skutkuje bowiem najczęściej kolizją zaworów z tłokami, a w konsekwencji poważną i kosztowną awarią silnika.

Ile wytrzymują?

Bardzo trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Większość producentów aut zaleca wymianę paska rozrządu po przebiegach rzędu 100-120 tys. km, choć niektórzy – m.in. Audi, czy Ford – wydłużają je w niektórych swoich modelach do nawet 200 tys. km. Z kolei łańcuchy rozrządu są trwałe i bardzo często nie wymagają wymiany przez cały okres eksploatacji samochodu. Aby jednak mogły one prawidłowo funkcjonować, konieczna jest okresowa kontrola oraz wymiana elementów napinających i prowadzących.

Profilaktyka wskazana

Zalecenia producentów samochodów co do terminów wymiany pasków rozrządu, rozmijają się często z polskimi realiami drogowymi. Krzysztof Kozłowski, właściciel specjalistycznego warsztatu samochodowego z Katowic: – Podczas pracy spotykam się z mocno zużytymi paskami, już po przebiegach rzędu 50 tys. km. Aby nie dopuścić do nagłego zerwania się paska w czasie jazdy, powinno się go jak najszybciej wymienić wraz z rolkami prowadzącymi i napinaczami. Należy przy tym pamiętać o prawidłowym naciągnięciu samego paska: zbyt mocne spowoduje jego głośną pracę i szybsze zużycie, zbyt słabe zaś wytarcie się jego zębów – przestrzega. Uwaga! Pasek rozrządu wraz z osprzętem należy bezwzględnie wymienić zaraz po kupnie auta używanego.

Dlaczego się zrywają?

Częstą przyczyną awarii układu rozrządu napędzanego za pomocą paska zębatego, jest zatarcie się łożysk napinających i prowadzących. W takim przypadku zbliżające się „nieszczęście” w postaci zerwania się paska, sygnalizują często piskiem same rolki napinające. Pasek rozrządu można również uszkodzić np. podczas prób odpalania silnika „na pych”. Dlaczego? Ingerencja taka doprowadza bowiem często do przestawienia się faz rozrządu, a w konsekwencji do uszkodzenia silnika. Na szybsze zużycie się paska rozrządu mogą mieć również wpływ wycieki oleju, spowodowane np. nieprawidłowym funkcjonowaniem uszczelniaczy wałków rozrządu i wału korbowego.

Gdy hałasują łańcuchy …

… budzą się demony. To oczywiście żart, jednak właśnie w taki sposób tradycyjne łańcuchy „informują” użytkownika samochodu o zaistniałym problemie. Powodem głośnej pracy może być np. poluzowanie ogniw, dlatego też producenci samochodów z takim napędem rozrządu, zalecają okresowe przeglądy, np. Toyota co ok. 150 tys. km, Mercedes co 200 tys. km. W większości przypadków za ewentualne usterki rozrządu odpowiedzialne są napinacze olejowe, szczególnie podczas eksploatacji auta wyłącznie na krótkich trasach. Znacznie rzadziej dochodzi natomiast do uszkodzeń samego łańcucha rozrządu i kół zębatych, które wytrzymują przebiegi nawet do 500 tys. km.