Każdy szanujący się właściciel samochodu powinien pamiętać o okresowej wymianie oleju silnikowego i w większości przypadków dokonuje jej raz do roku. Jednak niewielu kierujących zastanawia się podczas tej operacji nad tym, iż w skrzyni biegów auta - zarówno manualnej, jak i automatycznej - znajduje się również olej, który w czasie normalnej eksploatacji ulega zużyciu i trzeba go okresowo uzupełniać oraz wymieniać. Opinie na temat tej ostatniej operacji są podzielone, również wśród fachowców. A zatem czy wymieniać olej przekładniowy, a jeśli tak, to w których skrzyniach i po jakich przebiegach?
Generalnie w samochodach wyposażonych w manualne skrzynie biegów nie trzeba wymieniać oleju. Przekładnie te są bowiem zalewane jednorazowo po ich wyprodukowaniu, z gwarancją prawidłowej pracy przez cały okres ich żywotności (fill for life – z ang. napełnienie na całe życie). Ten ostatni zaś zależy od rodzaju oleju, którym napełniono skrzynię biegów. W przypadku olejów mineralnych granicę stanowi przebieg rzędu 450-500 tys. km, oleje syntetyczne zaś mogą wydłużać żywotność przekładni nawet do 1 mln kilometrów. Zupełnie inaczej jest w przypadku skrzyń automatycznych oraz tzw. zautomatyzowanych skrzyń mechanicznych typu DSG, czy CVT. W tych przekładniach należy wymieniać okresowo olej, przy czym częstotliwość przeprowadzania tej operacji jest różna. W zależności od zaleceń określonego producenta oraz modelu auta, waha się ona w granicach od 40 do 120 tys. km przebiegu.
Brak konieczności wymiany oleju w przekładniach manualnych nie oznacza, iż nie należy okresowo sprawdzać jego poziomu. Zdaniem fachowców, najlepiej robić to równolegle z coroczną wymianą oleju silnikowego. Normalny poziom oleju w skrzyni biegów powinien sięgać korka wlewowego. Jeśli jest on niższy należy go niezwłocznie uzupełnić. Oleje do przekładni manualnych są podzielone według dwóch klasyfikacji: jakościowej (oznaczenie GL) i lepkościowej (od 1 do 6). Im wyższa cyfra, tym olej może pracować w trudniejszych warunkach. W obecnie produkowanych ręcznych skrzyniach biegów stosuje się w większości dwa rodzaje olejów: GL-4 i GL-5. Różnią się one od siebie ilością dodatków uszlachetniających, poprawiających funkcje smarne – w przypadku olejów klasy GL-5 jest ich dwukrotnie więcej, niż w GL-4. Dobór właściwego oleju przekładniowego jest szczególnie istotny, ponieważ nieodpowiedni – zbyt rzadki, lub zbyt gęsty, wpływa na pogorszenie pracy skrzyni biegów, co w konsekwencji prowadzi o jej szybszego zużycia. Uwaga! Niektórzy producenci dopuszczają lub wręcz nakazują stosowanie olejów przeznaczonych od skrzyń automatycznych (tzw. ATF), zaś m.in. Honda wlewa do swoich przekładni (w niektórych modelach) olej silnikowy! Należy o tym pamiętać dokonując okresowych dolewek.
Jak już zostało powiedziane, automatyczne skrzynie biegów wymagają okresowej wymiany oleju. W ich przypadku są to oleje oznaczane skrótem ATF (Automatic Transmision Fluid, z ang. płyn do przekładni automatycznych), dostępne na rynku jako mineralne i syntetyczne, w różnych klasach lepkościowych. Jednak zalanie automatu nowym olejem to nie wszystko. Równolegle należy bowiem wymienić filtr olejowy oraz wypłukać cały system z opiłków stalowych, gromadzących się stopniowo podczas normalnej pracy przekładni. Operacja wymiany oleju oraz czyszczenia skrzyni automatycznej jest znacznie trudniejsza, niż zlanie oleju silnikowego i wlanie nowego. Dzieje się tak, ponieważ w niektórych przypadkach wymiana filtra oleju wymaga zdjęcia misy olejowej. Poza tym proste spuszczenie oleju ze skrzyni automatycznej za pomocą korka lub korków spustowych (w terminologii technicznej nazywane statycznym), nie gwarantuje jego całkowitej wymiany. Dlaczego? Podczas tej operacji zlane zostanie zaledwie od 40-50 proc. zużytego oleju – reszta bowiem pozostanie w układzie.
Czy istnieje zatem metoda pozwalająca na pełną wymianę oleju z przekładni automatycznej? Oczywiście. Jest nią tzw. technologia dynamiczna, pozwalająca na przepompowanie zużytego i wtłoczenie nowego oleju za pomocą specjalnego urządzenia (podobnego do stosowanego przy wymianie oleju silnikowego). Po okręceniu korka spustowego i uruchomieniu silnika samochodu, ustawia się kolejno dźwignię zmiany biegów we wszystkich położeniach. Zużyty olej jest przepompowywany przez zbiornik kontrolny za pomocą urządzenia, do momentu dostrzeżenia pierwszego pęcherzyka powietrza. Następnie mechanik przełącza urządzenie pompujące i następuje proces wtłaczania nowego oleju przekładniowego do skrzyni, przy jednoczesnym wypychaniu zużytego. Operacja pompowania jest zatrzymywana w momencie wypływu nowego oleju z przewodu powrotnego. Końcową procedurą jest sprawdzenie poziomu oleju w przekładni: w przypadku automatów przyjęło się przyjmować wartość pełnego stanu, plus dodatkowo około 10 proc.
Wyszukiwarka samochodów
To Ty określasz swoje potrzeby! Począwszy od sposobu użytkowania samochodu do ustalonego przez Ciebie budżetu.
Szukasz auta nowego? A może używanego? W naszej bazie znajdziesz wiele atrakcyjnych ogłoszeń!
Znajdź swój wymarzony model, a my podamy Ci wszystkie najważniejsze informacje o nim. Poznasz wady i zalety, obejrzysz testy.
Wiesz już, który samochód kupić? Dzięki nam bez problemu skontaktujesz się z dealerem lub właścicielem wybranego auta.