Rolki pod kontrolą
Jednym z najważniejszych elementów paskowych napędów układów rozrządu, są rolki napinające i prowadzące. Ich wykonanie oraz prawidłowy montaż mają olbrzymi wpływ na bezawaryjną pracę napędu rozrządu oraz osprzętu silnika, przez cały okres eksploatacji paska rozrządu. Dlatego też konieczna jest okresowa kontrola rolek, jak też oczywiście naprężenia paska rozrządu i w razie potrzeby dokonanie odpowiedniej korekty.
Blisko pół wieku
Paskowe napędy wałków rozrządu nie są niczym nowym w silnikach spalinowych. Stosuje się je bowiem na masową skalę już od przeszło czterdziestu lat. Wyparły one używane wcześniej łańcuchy rozrządu, które obecnie stosuje niewielu producentów, choć niektórzy pozostali im wierni, jak np. Mercedes. Powszechne stosowanie pasków rozrządu wymusiła po prostu ekonomia – są one tańsze od łańcuchów. Ich bezawaryjna praca zależy jednak od szeregu czynników. Jednym z nich jest prawidłowe naprężenie paska, dzięki któremu eliminowane są poślizgi. Podczas długiej eksploatacji pasek rozrządu ulega niewielkiemu wydłużeniu. Dzieje się tak na skutek obciążeń, jakimi jest poddawany w czasie eksploatacji, a także zmiennych temperatur. Jak zatem utrzymać pasek rozrządu we właściwym naprężeniu? Zadanie to spełniają rolki napinające – współcześnie stosowane mają określony zakres regulacji, pozwalający napinaczowi na dostosowanie się do zmian długości paska.
Kulki w rolkach
Rolki stosowane w paskowych napędach rozrządu (zarówno napinające, jak i prowadzące), poza wspomnianą wyżej funkcją, mają również inne zadania do spełnienia. Jednym z nich jest maksymalne ograniczanie hałasu powodowanego przez napędy paskowe. Rolki napinające i prowadzące muszą również zapewniać odpowiednie ułożenie i prowadzenie paska rozrządu na sąsiednich rolkach. Obecnie w ofercie producentów rolek można spotkać dwa rodzaje ich konstrukcji. Pierwszy z nich stanowią rolki z zamontowanym w ich wnętrzu łożyskiem kulkowym jednorzędowym. Z kolei w bardziej rozbudowanych konstrukcjach znajdziemy kulkowe łożyska dwurzędowe, pozwalające na bardziej stabilne prowadzenie paska rozrządu oraz znaczne wydłużenie okresu eksploatacji samych rolek. Zarówno kulkowe łożyska jednorzędowe, jak i dwurzędowe, są napełniane smarem odpornym na oddziaływanie wysokich temperatur. Zastosowano w nich również specjalne uszczelnienie.
Poliamidowe, czy stalowe?
Konstruktorzy rolek napinających i prowadzących stosowanych w paskowych napędach rozrządu, prześcigają się we wprowadzaniu coraz bardziej innowacyjnych rozwiązań technologicznych. W samochodach montowane są m.in. rolki stalowe z powierzchnią antykorozyjną oraz rolki z powierzchnią poliamidową, wzmacnianą włóknem szklanym. Rozwiązania te mają służyć przede wszystkim zwiększeniu ich wytrzymałości i odporności na zużycie mechaniczne i termiczne (szczególnie w przypadku rolek poliamidowych), a także odpowiednie prowadzenie paska przez cały okres jego eksploatacji. Ponadto, w odróżnieniu od tradycyjnych stalowych, są znacznie lżejsze co znacząco wpływa na obniżenie masy całego układu.
Z automatycznym napięciem
We współcześnie produkowanych samochodach stosuje się już w większości automatyczne napinacze paska rozrządu. Zapewniają one jego odpowiednie napięcie już w momencie montażu, dzięki zaś wewnętrznym sprężynom gwarantują praktycznie niezmieniony naciąg paska rozrządu podczas całego okresu jego eksploatacji. Automatyczne napinacze dokonują ponadto odpowiedniej korekty naprężenia paska w zależności od temperatur i obciążenia jednostki napędowej. Jak podkreślają fachowcy, stosowanie tego rodzaju napinaczy powoduje istotne zmniejszenie drgań we wszystkich warunkach pracy układu napędowego.W porównaniu do automatycznych napinaczy paska rozrządu, wcześniej stosowane napinacze manualne były ustawiane – jak wskazuje ich nazwa – ręcznie przez mechanika w temperaturze pokojowej (z określonym przez producenta danego modelu naprężeniem), korekty zaś mogły być dokonywane wyłącznie podczas okresowych przeglądów.