Side Load, czy Miniblock?

Jakie sprężyny?

We współczesnych pojazdach stosuje się dwa główne rodzaje sprężyn układu zawieszenia. Pierwszy z nich stanowią sprężyny typu Side Load, stosowane w kolumnach MacPhersona. Są one wykonane z drutu o stałej średnicy, zaś odległość pomiędzy poszczególnymi zwojami jest taka sama na całej długości sprężyny. Podstawową cechą sprężyn typu Side Load, jest zdolność do kompensacji obciążeń bocznych na nie działających, co skutkuje m.in. zwiększeniem żywotności amortyzatorów. Ich sztywność ma przy tym charakterystykę liniową – zależność pomiędzy obciążeniem a ugięciem jest stała. Drugi rodzaj sprężyn to tzw. progresywne sprężyny Miniblock. Charakteryzują się one zmienną grubością drutu, z którego zostały wykonane lub różną odległością pomiędzy poszczególnymi zwojami. Jak to wygląda w praktyce? Średnica zwojów zewnętrznych jest mniejsza od środkowych, dzięki czemu ugięcie zmienia się wolnej w stosunku do oddziałującego obciążenia. Wpływa to na zwiększenie sztywności sprężyny. Stosowane w samochodach sprężyny różnią się również kształtem zwojów końcowych. Najczęściej spotykane są zwoje cięte szlifowane, nieoszlifowane oraz o zmniejszającej się średnicy.

Co się psuje?

Na skutek gwałtownych uderzeń wywołanych m.in. głębokimi wyrwami w nawierzchni lub nagłym najazdem na wysoki chodnik, może dojść do pęknięcia lub odłamania jednego lub kilku zwojów sprężyny. Uszkodzenia może powodować również zła jakość lub niejednorodność materiału, którego została ona wykonana (np. wtrącenia niemetaliczne lub osadowe w stali). Do trwałych zniszczeń sprężyn układu zawieszenia przyczyniają się też drobne kamienie, podrzucane w czasie jazdy przez koła samochodu. Ich uderzenia powodują niszczenie powłoki antykorozyjnej, w wyniku czego odsłonięta stal zostaje wystawiona na bezpośrednie działanie korozji. Ta ostatnia zaś wpływa na postępujące zmęczenie materiału i w efekcie prowadzi do złamania lub pęknięcia zwoju sprężyny.

Kiedy i jak wymieniać?

Odpowiedź na pierwszą część tego pytania jest oczywista. Sprężyny należy bezwzględnie wymienić po nastąpieniu ich trwałego uszkodzenia. Pamiętajmy jednak, iż czasami należy zastępować je nowymi gdy warsztatowiec stwierdzi ich nadmierne zużycie. Mocno wyeksploatowane sprężyny wpływają negatywnie na kontakt koła pojazdu z drogą, co skutkuje nie tylko zmniejszoną przyczepnością pojazdu do jezdni, ale wpływa również na zwiększone zużycie m.in. amortyzatorów i tulei metalowo-gumowych. Podczas wymiany sprężyn zawieszenia należy trzymać się kardynalnej zasady: wymieniamy je zawsze parami. Fachowcy zalecają wykonywać ją co cztery lata lub po przebiegu 80 tys. km. Wbrew pozorom wymiana sprężyn nie jest wcale taka łatwa, jak mogłoby się to wydawać. Do jej prawidłowego przeprowadzenia niezbędne jest bowiem użycie specjalnych narzędzi (ściągaczy), wyposażonych w nakładki z tworzywa sztucznego. Eliminują one ryzyko ześlizgnięcia się ściągacza i tym samym uszkodzenia powłoki antykorozyjnej z zakładanej sprężyny. Używane narzędzia muszą również być odpowiednio dopasowane do rodzaju sprężyn. Chodzi o to, aby mogły wytrzymać ich naprężenia podczas demontażu i montażu. Mając na uwadze wszystkie te uwarunkowania, coraz bardziej popularne staja się ściągacze stanowiskowe, montowane m.in. do stołów warsztatowych lub ścian. Ich podstawową zaletę stanowi prosta i solidna budowa oraz bezpieczeństwo obsługi.