Szklana (r)ewolucja
Jak zmieniały się przednie szyby w samochodach?
Przednia szyba, nazywana również czołową, jest jednym z najważniejszych elementów każdego samochodu. Oprócz zapewnienia odpowiedniej widoczności w czasie jazdy i ochrony pasażerów przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, wpływa ona zasadniczo na bezpieczeństwo podróżowania. Prawidłowo osadzona przednia szyba zwiększa odporność nadwozia w czasie wypadku, m.in. zapobiega zapadnięciu się dachu auta podczas dachowania. Pomimo swojego znaczenia, dla większości kierujących stanowi ona jedynie kawałek szkła, który w ich opinii pozostaje niezmienny od lat. Tymczasem przednia szyba samochodowa przeszła szereg dynamicznych zmian w ciągu ponad wieku historii motoryzacji: od wykonanej ze zwykłego szkła do giętej, dopasowanej swoją krzywizną do sylwetki nadwozia pojazdu.
Z wiatrem (i pyłem) we włosach
Nie wszyscy wiedzą, iż pierwsze samochody z przełomu XIX i XX wieku nie miały w ogóle szyb czołowych. Przed wiatrem, a przede wszystkim pyłem nawiewanym z drogi, chroniły kierującego wyłącznie gogle. W kolejnych latach zaczęto montować pierwsze płaskie szyby przednie, osadzone w ramach okiennych. Ze względu na to, iż były wykonane ze zwykłego szkła, stanowiły one niebezpieczeństwo dla podróżujących. W czasie kolizji drogowej rozpadały się bowiem na nieregularne kawałki z ostrymi krawędziami. Zwykłe szkło ustąpiło wkrótce miejsca hartowanemu: było ono już dużo bardziej bezpieczne dla użytkowników aut, ponieważ w momencie uderzenia rozpadało się na małe części pozbawione ostrych krawędzi.
Od celulozy do PVB
Prawdziwą rewolucję w konstrukcji szyb czołowych przyniosła jednak dopiero technologia laminowania, odkryta (prawdopodobnie przypadkowo) przez francuskiego chemika Eduarda Benedictusa. Pierwsze laminowane szyby przednie składały się z dwóch tafli szkła, które oddzielała warstwa acetylocelulozy. Od 1919 roku były one montowane w pierwszych samochodach Forda, a siedem lat później już seryjnie we wszystkich modelach tego producenta. Z czasem celuloza została zastąpiona folią z bardziej trwałego poliwinylu. Współcześnie do produkcji szyb laminowanych stosuje się znacznie mocniejszy odpowiednik tego ostatniego, wykonany ze związku o skomplikowanej nazwie poliwinylobutyral, oznaczanego skrótem PVB.
Płaskie, łamane i gięte
Początkowo laminowane szyby czołowe były dzielone w pionie i poziomie. W niektórych modelach samochodów montowano je na zawiasach, które umożliwiały ich niezależne od siebie otwieranie. W połowie lat 20. ubiegłego stulecia zaczęły pojawiać się pierwsze jednoczęściowe szyby przednie. Od współcześnie montowanych odpowiedników różniły się jednak tym, iż były płaskie i osadzone pionowo w metalowych ramach. Dopiero w 1953 roku zostały zaprezentowane pierwsze seryjnie produkowane jednoczęściowe, gięte szyby przednie montowane pod kątem 30, a w kolejnych latach nawet 50 stopni do pionu.
„Multimedialne” czołówki
Obecnie przy produkcji nowoczesnych szyb przednich stosowane są różne metody ich gięcia: tzw. grawitacyjne lub wyginanie w specjalnej prasie. Chodzi o to, aby zminimalizować fałdy szkła mogące powodować niepożądane efekty optyczne. Współcześnie stosowane szyby czołowe przestały już pełnić wyłącznie funcję ochronną. W wielu samochodach w ich strukturze montowane są różnego rodzaju systemy, m.in. podgrzewania, czy automatycznego czujnika deszczu. W autach wyższych klas w szybach czołowych stosuje się również specjalne metaliczne powłoki odbijające ciepło, które są nanoszone metodą napylania. Poza większym komfortem jazdy, te ostatnie wpływają na mniejsze obciążenie układu klimatyzacji, co przekłada się na niższe zużycie paliwa.