Dacia - przemiana z kopciuszka w europejską księżniczkę

Swego czasu na polskich drogach Dacia 1300 była bardzo częstym widokiem. Niestety dziś ten relikt przeszłości to prawdziwy rarytas, a egzemplarze w dobrym stanie można znaleźć jedynie w muzeach motoryzacji PRL-u czy też w garażach kolekcjonerów, którzy niechętnie wyprowadzają swoje skarby na światło dzienne. Nic dziwnego, te auta magazynują w sobie ogromne pokłady historii, dość burzliwej, niezwykle ciekawej i pełnej motoryzacyjnego serca.

Po nieco melancholijnym wstępie cofnijmy się w czasie, do początków marki Dacia. Zaczniemy od podstaw, czyli od tego, skąd wywodzi się nazwa marki. Pochodzenie jest dość zawiłe, gdyż rumuńska marka, która swoje początki ma oczywiście w Rumunii pod nazwą Uzina De Autoturisme Pitesti, wywodzi się od rzymskiej prowincji Dacja. Swego czasu, prowincja ta zalegała na dzisiejszych terenach Rumunii. Pierwotnie kraina ta była uformowana naturalnymi granicami – od północy graniczyła z Karpatami, od wschodu z rzeką Prut, od południa z dolnym Dunajem, od zachodu zaś z jego środkową częścią. Skończmy jednak z geograficzno-historycznymi zawiłościami i wróćmy do naszego głównego bohatera.

Większość osób, która miała kiedykolwiek styczność z marką Dacia uważa, że od niedawna firma w całości należy do francuskiego Renault. Jest w tym oczywiście sporo prawdy, ale mało kto wie, że rumuńska fabryka niemal od początku swego istnienia ściśle współpracuje z Francuzami. Przejdźmy jednak do samego początku, czyli do powstania marki Dacia w 1952 roku pod postacią firmy Uzina de Autoturisme Pitesti z główną fabryką w miejscowości Colibasi (teraz znanej jako Mioveni) niedaleko Pitesti. Już niemal 10 lat wcześniej wystartowała tam produkcja części do samolotów, więc przekonstruowanie linii montażowych do produkcji samochodów nie było wielkim wyzwaniem.

Jak już wspomnieliśmy wcześniej, Dacia niemal od początku swojego istnienia ściśle współpracowała z Renault. Rumuńska fabryka nie tylko korzystała z technologii francuskiego koncernu, ale również produkowała auta na jego licencji, o czym przekonamy się już za chwilę. Co prawda Dacia spróbowała kilka razy stworzyć coś swojego, na przykład auto o nazwie Mioveni w 1966 roku, jednak zarówno ta, jak i inne próby nie były udane. Dacia postanowiła porzucić swe ambicje na rzecz sprawdzonych projektów. Przynajmniej tymczasowo.

W 1968 Dacia ostatecznie podpisuje oficjalną umowę o współpracy z francuskim koncernem Renault. Pierwszym owocem współpracy jest model Dacia 1100, który został wyprodukowany w ilości 37 tysięcy egzemplarzy w przeciągu niespełna dwóch lat. Już na pierwszy rzut oka widać, że Dacia 1100 to niemal siostra bliźniaczka modelu Renault 8, który swoją drogą wyglądał bardzo ciekawie i do dziś jest cennym okazem kolekcjonerskim. Rumuńska wersja auta posiadała silnik umieszczony z tyłu o mocy 48 KM, zaś prędkość maksymalna opiewała na 130 km/h.

Rok po podpisaniu umowy o współpracę rodzi się kolejny model Dacii – 1300. Auto oczywiście bardzo wyraźnie bazuje na Renault 12. W tym przypadku wydaje się, ze rumuński odpowiednik Renault zyskał, przynajmniej w naszym kraju, o wiele większą popularność niż francuski pierwowzór. Popularność była na tyle duża, że w kolejnych latach powstały również kolejne wersje silnikowe, między innymi 1210, 1310 czy 1410, a także nadwoziowe takie jak kombi w 1973 roku czy rewolucyjny jak na tamte czasy pickup.

Dziś uważa się, że Dacia 1300 wyciągnęła rumuńską markę z wschodnich nizin na europejskie wyżyny. Nic więc dziwnego, że model był produkowany aż do 1980 roku w wielu wersjach. Oczywiście rumuńska ambicja powróciła, dzięki czemu powstały ciekawe wariacje modelu, które niestety nie weszły do seryjnej produkcji. Oprócz modelu 1300p, który królował na polskich drogach, pojawiły się takie eksperymenty jak coupe Brasovia czy Dacia Sport. To wielka szkoda, że auta nie opuściły stołów projektowych, bo mogły dość poważnie namieszać na rynku samochodów sportowych w tamtych latach. Do innych niespełnionych marzeń marki można zaliczyć model dostawczy 1308 Jumbo czy terenowy pickup z napędem na cztery koła.

Lata 80-te i 90-te to znów przerost ambicji nad rozsądkiem rumuńskiej marki. W 1976 roku Dacia decyduje się na zerwanie współpracy z francuskim koncernem Renault i rozpoczęcie produkcji aut na własną rękę. Rozochoceni poprzednimi sukcesami rumuńscy włodarze marki są pewni, że mają wystarczające doświadczenie i mądrość, aby samodzielnie zdobywać europejski rynek nie dzieląc się sukcesami z nikim innym. Jeszcze przed rozwiązaniem umowy zdąży powstać model Dacia 2000, który oczywiście jest siostrą bliźniaczką modelu Renault 20. Niestety auto nie zyskuje już takiej popularności jak model 1300, zaś na początku lat osiemdziesiątych w przemysł samochodowy wtrąca się rząd w Rumunii.

Dacia staje przed dość trudnym zadaniem. Otóż rumuński rząd nakazuje producentowi wyprodukowanie niewielkich i oczywiście niedrogich aut, na które mógłby sobie pozwolić przeciętny mieszkaniec tego kraju. Owocem wytężonej i niestety wymuszonej pracy jest Dacia 500 Lastun. Niestety wystarczy jeden rzut oka na auto, aby dojść do wniosku, że to koszmarna pomyłka – słaby silnik, tragiczne wykonanie i stylistyka rodem ze średniowiecza sprawiły, że auto nie cieszyło się wielkim zainteresowaniem.