Historia Seata

Jak Wisła i Amica

O ile piłkarze Barcy od zawsze wzbudzali podziw i uwielbienie, auta z Barcelony długo musiały walczyć o swoją pozycję. Może dlatego, że w przeciwieństwie do naszpikowanego gwiazdami futbolowego teamu, firmy Seat nie tworzyły wielkie nazwiska, takie jak Ferrari, Porsche, czy Lamborghini. Historia hiszpańskiej marki jest znacznie bardziej prozaiczna niż narodziny motoryzacji we Włoszech, Niemczech, czy Stanach Zjednoczonych. To tak jakby porównać tradycje Wisły Kraków i Amiki Wronki, skoro już jesteśmy przy kontekstach piłkarskich. Jak to się jednak stało, że dziś Seat to potentat na światowym rynku samochodowym?

Można spekulować, czy markę tę można rzeczywiście uznać za spadkobiercę znakomitych tradycji motoryzacyjnych w Hiszpanii, których początki sięgają pierwszej dekady dwudziestego wieku. Można szukać przodków jej samochodów wśród wspaniałych modeli Hispano-Suiza, których sława wyszła daleko poza granice Półwyspu Iberyjskiego. Faktem jest jednak, że prawdziwe narodziny SEAT-a datują się dokładnie na połowę ubiegłego stulecia. Dziewiątego maja 1950 roku Narodowy Instytut Przemysłu, korporacja sześciu banków oraz włoski Fiat założyli firmę Sociedad Espanola de Automoviles de Turismo, w skrócie SEAT. Większościowym udziałowcem spółki było państwo (51 procent; banki – 42 procent, Fiat – 7 procent).

Seat, brat Fiata

Obecność Fiata w tym gronie nie była przypadkowa. To właśnie od Włochów kupiona została licencja na produkcję samochodów. Doświadczenia w projektowaniu i budowie aut, jakie posiadali inżynierowie Fiata pozwoliła Seatowi uniknąć konstruktorskich i stylistycznych wpadek u startu kariery. Premierowy model hiszpańskiej marki wyjechał z fabryki 13 listopada 1953 roku. Była to seria 1400, niemal idealna kopia znanych we Włoszech Fiatów 1400. Do końca roku wyprodukowano dokładnie 2077 egzemplarzy tego modelu pod sztandarem Seata. Zgodnie z umową licencyjną, był to jednak dopiero początek współpracy obu marek.

Pierwszym prawdziwym sukcesem hiszpańskiego producenta był model 600, również wzorowany na Fiacie (podobny do dobrze znanego nam Fiata 126p). Jego produkcja ruszyła latem 1957 roku. Popyt na ten samochód był tak duży, że w kilkanaście miesięcy zwiększono ilość wytwarzanych sztuk sześciokrotnie! Co ciekawe, było to pierwsze hiszpańskie auto budowane na taką skalę. Jego silnik napędzający tylne koła umieszczono za tylną osią. Początkowo dysponował on pojemnością 0,6 litra, później w serii D z 1963 roku zwiększono ją do 0,8 l. Mniej więcej w tym samym czasie na rynku pojawiła się również wydłużona odmiana tego samochodu, czterodrzwiowy Seat 800. Jego następcą był model 850 napędzany jednostką o pojemności 0,9 litra i mocy od 37 do 52 KM. Auto rozpędzało się do prędkości 135 kilometrów na godzinę.

Dwa tysiące sztuk dziennie

Seria 600 była produkowana w Hiszpanii przez ponad siedemnaście lat, do sierpnia 1973 roku. W sumie z fabryki wyjechało ponad 800 tysięcy Seatów 600. Nie mniej popularne były również modele 124 i 127 oparte na tak samo nazywanych samochodach Fiata, które na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych aż trzykrotnie zwyciężały w prestiżowym konkursie „Car of the Year". Hiszpańska marka produkowała również inne Fiaty, na przykład 1500, a później 131 i 132.

Poniekąd również dzięki współpracy z Włochami, Seat zaczął coraz projektować i budować auta samodzielnie. Pierwszą taką konstrukcją był już wspomniany wcześniej model 800, a potem 850 oraz 127 z pięcio- lub trzydrzwiowym nadwoziem. Niemal całkowicie autorskim dziełem hiszpańskich inżynierów był również Seat 133, który był gotowy do sprzedaży w roku 1974. W tym samym roku marka z Półwyspu Iberyjskiego wyprodukowała dwumilionowy samochód, zaś jej obroty sięgnęły miliarda dolarów. Szefowie rozwijającej się firmy podjęli decyzję o wykupieniu fabryki w Pampelunie, w której wcześniej powstawały auta Authi na licencji brytyjskiego Leylanda. Dzięki temu dzienna produkcja Seatów wzrosła do blisko dwóch tysięcy sztuk dziennie, a zatrudnienie w zakładach należących do hiszpańskiej marki zwiększyło się do 30 tysięcy osób.

Seat stał się wtedy ósmym największym europejskim producentem samochodów osobowych. Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych firma dysponowała kilkoma dużymi fabrykami, w których wytwarzała nie tylko gotowe pojazdy, ale części i podzespoły. Na przykład w Barcelonie budowano silniki, między innymi do modeli Marbella (kopia Fiata Panda), Fura (Fiata 127) i Ronda (Fiata Ritmo). W 1975 roku powstało też centrum badawczo-rozwojowe w Martorell.