Mniej znane marki: UMM - portugalska terenówka

Portugalia nie wykształtowała żadnej liczącej się w Europie marki samochodów, mimo kilku rodzimych przedsiębiorstw. Większe znacznie dla gospodarki ma fabryka Volkswagena w Palmeli, gdzie produkuje się Scirocco, EOS-a, Sharana i Seata Alhambrę. W Lizbonie znajdziemy jednak prawdziwą, portugalską markę UMM, która specjalizowała się w produkcji solidnych samochodów terenowych.

Historia pierwszej terenówki firmy nie rozpoczyna się w Portugalii, a we Francji. Tam skonstruowano samochód Cournil 4x4, na którego licencji powstały w 1977 roku pierwsze samochody UMM. Już wtedy ich cechą charakterystyczną była nietypowo nakreślona przednia część nadwozia. Cournil 4x4, a później również UMM 4x4, nigdy nie miały być wygodnymi samochodami terenowymi. Zbudowano je jako surowe pojazdy dla wojska i służb porządkowych.

Z racji francuskiej proweniencji, UMM bazował na rozwiązaniach technologicznych znad Loary. Do napędu pierwszych UMM 4x4 wykorzystywano jednostki Peugeota: najpierw 2.1 D, a od 1982 roku – 2.3 D. Warto odnotować fakt, że już w 1982 roku, UMM zdecydował się wystawić swoje samochody w Rajdzie Dakar. Kierowcy przyjechali na 45, 46 i 90 miejscu.

Już w końcu lat siedemdziesiątych zaczęto na bieżąco unowocześniać konstrukcję, a w 1985 roku zaprezentowano model Alter, który silnie bazował na poprzedniku.

Samochód wyglądał nieco bardziej cywilizowanie – w miejsce okrągłych reflektorów przymocowanych do zderzaka, wprowadzono kwadratowe lampy wpisane w bryłę. Zmianie uległa również warstwa techniczna – pojawił się nowy diesel 2.5, również wywodzący się od Peugeota. Model Alter był produkowany do 2004 roku, przechodząc liczne modyfikacje: montowano nowe silniki, w tym turbodiesle 2.4, 2.5 o mocach rzędu 111 – 147 KM. Samochód był wyposażany w francuskie jednostki benzynowe, w tym motory V6 o pojemności 2,9 i 3-litrów. Prawdziwą gratką dla kolekcjonerów może być kilka sztuk UMM z silnikami BMW. Do czterech zamontowano diesla 2.4 (M21) znanego m.in. z BMW serii 3 (E30) i kilku generacji BMW serii 5, w kolejnym znalazł się diesel 2.5 (M51), a szósty UMM z motorem z Bawarii posiadał benzynowy silnik 2.5 (M50). Co ciekawe, Alter po drugim faceliftingu został wykorzystany do budowy Papamobile z okazji wizyty Jana Pawła II w Portugalii.

Z czasem popularność marki UMM rosła – samochód trafił do służb porządkowych, policji oraz był eksportowany, głównie do krajów portugalskojęzycznych, choć w latach osiemdziesiątych ważnym odbiorcą terenówek stała się Francja. Specjaliści od sprzedaży próbowali swoich sił na rynku amerykańskim. W miejsce diesla, zamontowano 2-litrowy silnik benzynowy Peugeota o mocy 80 KM i wysłano kilka sztuk do USA, ale eksport na szeroką skalę nigdy się nie rozpoczął.

Samochód był oferowany w wielu wersjach nadwoziowych: jako pickup, zamknięty furgon, z miękkim dachem, w wersji z przedłużonym podwoziem i w wariancie do zabudowy. Zaprojektowano również wersję przeznaczoną do uczestnictwa w wyścigach Baja (UMM Trophy).

Produkcja UMM Alter zakończyła się w 1994 roku, ale już w 1996 roku, samochód wzbudził zainteresowanie europejskich armii. Wszystko za sprawą interwencji ONZ i NATO w Bośni i Hercegowinie, gdzie działało portugalskie wojsko wyposażone w UMM-y. Ale zaciekawienie portugalską terenówką nie przerodziło się w zamówienia.

Auto wraca do produkcji dopiero w 2000 roku pod nazwą UMM Alter 2000. Konstrukcja bazuje na starym Alter z lat osiemdziesiątych. Zastosowano turbodiesla 2.1 D o mocy 110 KM, który pochodził od Peugeota, zmodyfikowano zawieszenie, hamulce oraz wnętrze. Samochód mógł być wyposażony w klimatyzację, GPS oraz skórzaną tapicerkę. Do 2004 roku wyprodukowano 25 egzemplarzy. Od tego czasu na drogi nie wyjechał ani jeden nowy egzemplarz portugalskiej terenówki, ale firma nadal działa: zajmuje się produkcją części, urządzeń, konstrukcji metalowych, przeczep, wind i innego rodzaju komponentów i konstrukcji inżynierskich.

Szansa na wznowienie produkcji samochodu terenowego UMM wydaje się niewielka, ale te pojazdy, które już powstały, zyskały sobie opinię solidnych i dobrze radzących sobie w terenie. Większość egzemplarzy jest wyposażona w niezwykle trwałe diesle Peugeota, które nadal pozwalają na sprawne działanie UMM-om.

Fot. UMM 4x4, Holland – Bus (flickr.com); na lic. Creative Commons 2.0; UMM Alter (zielony), gingerbearman (flickr.com) na lic. Creative Commons 2.0.