Jak kobiety zmieniły historię motocyklizmu – pionierki motocykli

Pionierki dwóch kółek. Kobiety, które zmieniły historię motocyklizmu

Motocykle niemal od zawsze kojarzą się z szybkością, wolnością i niezależnością, jednak przez wiele lat świat tzw. dwóch kółek zarezerwowany był głównie dla mężczyzn. Jazda na motocyklu kobiet postrzegana była jako wyjątkowo nieprzyzwoita, a także niebezpieczna i niewłaściwa. Z czasem jednak bariery takich obyczajów zostały przełamane przez pionierki motocyklizmu. Zapisały się one w historii motoryzacji bardzo wyraźnie, a ich determinacja i odwaga spowodowały, że kolejne pokolenia kobiet mogą dziś cieszyć się jazdą na motocyklu bez ograniczeń i obaw o odrzucenie czy wyśmianie. Poznaj historię Bessie Stringfield oraz Augusty i Adeline Van Buren, oraz inne ciekawe fakty na ten temat.

Wbrew obyczajom. kobiety na motocyklach w XIX i na początku XX wieku

Pierwsze motocykle zaczęły pojawiać się pod koniec XIX wieku. Wówczas uznawane były za wynalazek przeznaczony dla osób odważnych, ale przede wszystkim mężczyzn. Był to okres w historii, kiedy kobiety miały swoje miejsce obok kierowcy i mogły podróżować motocyklem, ale raczej na fotelu pasażera i właśnie w towarzystwie mężczyzny. Kobiety, które podejmowały decyzję, aby prowadzić motocykl, często narażone były na brak akceptacji społecznej, a także krytykę, czy też trudności praktyczne związane z prowadzeniem tego rodzaju pojazdu. Trzeba pamiętać, że ówczesna moda na kapelusze czy długie suknie nie była zbyt wygodna dla prowadzenia takiej maszyny jak motocykl. Kobieca jazda była zatem nie tylko niebezpieczna ze względu na sam charakter motocykla, ale również na użytkowany strój. Jednak w obliczu następujących zmian w 1903 roku zaczęły pojawiać się pierwsze modele motocykli, a także reklamy, na których można było dostrzec specjalnie stworzone motocykle dla kobiet. Producenci próbowali zmienić ogólne postrzeganie społeczne i przekonać odbiorców, że motocykl to nie tylko sportowy pojazd, ale również praktyczny środek transportu.

Choć wprowadziło to pewną zmianę, droga do pełnej akceptacji kobiet na motocyklach była jeszcze dość długa.

Bessie Stringfield. pierwsza Afroamerykanka, która samotnie przejechała USA - "Motocyklowa Królowa Miami"

Historia kobiet na motocyklach na dobre rozpoczyna się w 1911 roku, kiedy na świat przyszła Bessie Stringfield. Jej szczególnym zainteresowaniem były motocykle Harleya-Davidsona. Na jednym z nich postanowiła wyruszyć się w samotną podróż przez Stany Zjednoczone. Co ciekawe, ta Afroamerykanka dokonała tego aż 8 razy. Jej podróże odbyły się w czasach segregacji rasowej, co było dodatkowym utrudnieniem nie tylko fizycznym, ale także społecznym. Często bowiem odmawiano jej po drodze jedzenia czy też noclegu w hotelu. Bessie Stringfield w czasach drugiej wojny światowej służyła w Women's Army Corps, gdzie była kurierką motocyklową. Dostarczała tam różnych informacji oraz przewoziła dokumenty. Wówczas udowodniła, że kobiety doskonale radzą sobie w jeździe na motocyklu i są też wytrzymałe oraz tak samo niezawodne, jak mężczyźni. Dzięki swoim osiągnięciom stała się prawdziwym symbolem wolności i odwagi. Uzyskała też przydomek „Motocyklowej Królowej Miami". W 2002 roku natomiast trafiła do Motorcycle Hall of Fame.

Augusta i Adeline Van Buren. siostry-aktywistki, które na motocyklach walczyły o prawa wyborcze

Jako bohaterki podróży motocyklowych w historii motocyklizmu zapisały się również siostry Van Buren - Augusta i Adeline. W 1916 roku wybrały się na motocyklach Indian Power Plus w trasę mającą długość ponad 5500 km przez całe Stany Zjednoczone. Droga wiodła z Nowego Jorku do Los Angeles. Ich celem była nie tylko przygoda, ale przede wszystkim manifest polityczny. Chciały pokazać, że kobiety potrafią być silne, odważne i samodzielne, a przede wszystkim zdolne do wysiłku i odpowiedzialności oraz zasługują na prawo głosu. W tamtejszych czasach wyśmiewano strój sióstr Van Buren. Podróżowały one w spodniach do jazdy motocyklowej i zamiast spódnic. Dziś uważane są nie tylko za ważne postaci w walce o prawa kobiet, ale również pionierki feminizmu oraz kobiecego ruchu motocyklowego. W 2002 roku utworzono fundację Van Buren Legacy Foundation. Podmiot ten kontynuuje dzieło sióstr Augusty i Adeline Van Buren oraz wspiera kobiety w aktywizmie społecznym, jak i motorsporcie. Choć kobiety w motosportach historycznie nie zapisały się tak spektakularnie, jak mężczyźni, są obecne w tego rodzaju aktywności i zdobywają niemałe sukcesy.

Polskie pionierki. kto przecierał szlaki motocyklowe W przedwojennej Polsce?

Rozważając kwestie związane z kobietami w motocyklizmie, trzeba też zwrócić uwagę na polskie pionierki jazdy na motocyklu. W naszym kraju kobiety zaczęły interesować się motocyklizmem w latach 20. i 30. XX wieku. Niestety prasa motoryzacyjna nie poświęcała ich pasji zbyt wiele uwagi. Poczyniono jedynie pewne wzmianki o kobietach, które biorą udział w zlotach motocyklowych czy organizowanych rajdach. Na szczególną uwagę zasługuje jednak Janina Stankiewicz, która brała udział w amatorskich zawodach motoryzacyjnych we Lwowie i w Warszawie. Kobiety brały udział także w motorsporcie w okresie II Rzeczypospolitej. Choć nie odbywało się to na szeroką skalę, zdecydowanie spowodowało przełamanie pewnego schematu, a także pozwoliło na rozwój motocyklizmu dla Kobiet w kolejnych pokoleniach, co trwa do dziś. Ciekawostką jest, że w reklamach w okresie przedwojennym takich marek jak polski motocykl Sokół pojawiły się ilustracje kobiet jako pasażerek. W archiwach prywatnych natomiast często można odnaleźć zdjęcia Polek, które samodzielnie prowadziły motocykle różnego typu.

Retro styl, nowoczesna pasja. Jak ich dziedzictwo wpływa na współczesną modę motocyklową.

Pierwsze kobiety na motocyklach są obecnie nie tylko symbolem dużej odwagi. Pozostawiły po sobie również dziedzictwo, które wpływa na kształtowanie mody, kultury, a także stylu życia motocyklistów. Zarówno ich stroje, sposób bycia, jak i podejście do wolności do dziś inspirują pasjonatów dwóch kółek i całą popkulturę, a przede wszystkim kobiety. Doskonale przejawia się to choćby w stylu motocyklowym retro. Skórzane kurtki, proste kombinezony, charakterystyczne gogle czy masywne buty są modne do dziś. To jedne z chętniej wykorzystywanych elementów modowych przez takie marki jak Gucci, Dior czy Balmain. Co ciekawe, wielcy projektanci często podkreślają w wywiadach, że inspirują się nie tylko legendarnymi motocyklami, ale właśnie niezależnymi i silnymi motocyklistami z I połowy XX wieku. Zgodnie z raportem Fashion United z 2023 roku moda retro motocyklowa odnotowała wzrost popularności aż o 35% w odniesieniu do wcześniejszych 5 lat. To jeden z dowodów na to, że trendy zapoczątkowane przez pionierki motocyklizmu są wciąż żywe i nieustannie powracają. Warto też zwrócić uwagę, że obecnie motocykl stanowi nie tylko sportową pasję czy środek transportu, ale dla wielu osób jest też prawdziwym symbolem niezależności, który również wyraża indywidualną tożsamość. Tego typu podejście widać szczególnie u młodego pokolenia. Obecnie aż 22% świeżo upieczonych motocyklistów w Stanach Zjednoczonych to kobiety. Z każdym kolejnym rokiem, także w Europie i w Polsce wskaźnik ten ma tendencję wzrostową. Coraz częściej więc kobiety zajmują pozycję kierowcy, a nie pasażerki. Nietuzinkowa historia pionierek motocyklizmu jest dziś przypominana także w różnego rodzaju książkach, filmach dokumentalnych czy kampaniach społecznych. Na temat Bessi Springfield wydano biografię, a także liczne publikacje, natomiast słynne siostry Van Buren bywają bohaterkami różnych konferencji. W związku z równością czy feminizmem duże zainteresowanie wywołują również w mediach społecznościowych hashtagi, takie jak BessieStringfield, Van BurenSisters czy WomanOnMotorcycles. Kolejne tysiące odsłon sprawiają, że każde następne pokolenie może odkryć swoje inspiracje w zdjęciach i historiach z tamtej epoki. Wyjątkowe przykłady pionierek motocyklizmu propagowane i kontynuowane są również przez różnego rodzaju organizacje, takie jak np. Woman Rider's World Relay. Jest to inicjatywa globalna, w ramach której kobiety z całego świata mogą przekazać sobie tzw. „motocyklowy baton". Akcja obejmuje ponad 90 krajów oraz tysiące motocyklistek. Misją jest natomiast tworzenie zjednoczonej i silnej społeczności motocyklowej. Również w Polsce można dołączyć do klubu Polish Woman Riders, a także różnych grup lokalnych zrzeszających motocyklistki. Organizują one ciekawe szkolenia, wspólne przejazdy, a także liczne akcje charytatywne.

Pionierki motocyklizmu - podsumowanie

Historia kobiet jeżdżących na motocyklach, w tym pionierek motocyklizmu nie jest dziś wyłącznie anegdotą i ciekawostką z historii. To o wiele poważniejsza opowieść o niezależności, walce o prawa i równość, a także ogromnej odwadze. Bessie Springfield oraz siostry Van Buren, a także pionierki z Polski udowodniły swoim życiem i historią, że motocykl może być nie tylko środkiem transportu, ale również dobrym narzędziem do dokonania istotnych zmian społecznych. Ich historie motywują do dziś.