Jaki olej do motocykla?

Podobne, a jednak inne

Zadania olejów przeznaczonych do silników motocyklowych, nie różnią się zasadniczo od tych stosowanych w jednostkach napędowych samochodów. Podobnie jak one przyczyniają się nie tylko do redukowania tarcia pomiędzy poszczególnymi elementami silnika, ale również zabezpieczają przed korozją, uszczelniają, czy np. chłodzą silnik. Oleje motocyklowe muszą jednak spełniać dodatkowe warunki. Jednymi z najważniejszych są odporność na wysoką temperaturę i wyższą odporność na tzw. ścinanie, czyli wyższe obroty silnika. Należy pamiętać, iż obecnie zdecydowana większość silników motocyklowych dysponuje wspólnym układem smarowania dotyczącym zarówno tych ostatnich, jak i skrzyni biegów. Ponadto zastosowane w nich tzw. mokre sprzęgło pracuje zanurzone w oleju. Dlaczego ta wiedza jest tak ważna? Wiedząc o tym nie wlejemy do jednośladu oleju samochodowego, w którym zawarte są m.in. modyfikatory tarcia. Jeśli to zrobimy, wtedy możemy liczyć się z wystąpieniem poślizgu sprzęgła, a przy dalszej eksploatacji – ze spaleniem okładzin tarcz sprzęgłowych. Do motocykli z silnikami czterosuwowymi powinno się stosować oleje posiadające specyfikację JASO (z ang. Japanese Automotive Standards Organization).  

Ze zwiększoną odpornością

Jak już zostało powiedziane, oleje motocyklowe muszą charakteryzować się zwiększoną odpornością na wysokie temperatury w porównaniu z samochodowymi. Wpływ na to ma zarówno duża moc jednostkowa, większe obciążenie oraz wyższe prędkości obrotowe. Należy również pamiętać, iż w przypadku silników chłodzonych powietrzem, to właśnie olej ma bardzo duży udział w procesie odbioru ciepła. Aby zatem zadanie to mógł wykonać w sposób optymalny, konieczne jest zastosowanie najlepszych surowców do jego produkcji. Podstawą oleju motocyklowego jest tzw. baza olejowa. Może ona być syntetyczna estrowa lub półsyntetyczna oparta na oleju mineralnym, uprzednio poddanemu tzw. hydrokrakingowi. Ten ostatni jest procesem prowadzonym z udziałem wodoru. Chodzi głównie o to, aby zmniejszyć nie tylko masę cząsteczkową składników surowca, ale zmienić również proporcję w jakiej one występują. Zaletą stosowania hydrokrakingu jest przede wszystkim otrzymanie stabilnych produktów, o bardzo niskiej zawartości siarki i azotu.  Ponadto w dobrym oleju znajdziemy np. dodatki poprawiające wytrzymałość filmu smarnego na naciski i przeciążenia udarowe (ten sam olej, jak już powiedzieliśmy, smaruje zarówno silnik, jak i skrzynię biegów).  

Popularne – nie zawsze właściwe

Na polskim rynku najbardziej popularne są oleje półsyntetyczne, przede wszystkim o klasie lepkości 10W-40. Nie zawsze można je jednak stosować we wszystkich motocyklach. Przed wyborem odpowiedniego oleju należy zapoznać się z wymogami producenta danego jednośladu. Chodzi w tym przypadku głównie o spełnienie wymagań jakościowych (tzw. klasa jakości API – American Petroleum Institute) oraz lepkościowych SAE. Wśród tych ostatnich wyróżnia się sześć klas lepkości zimowych i sześć letnich. Zastosowanie nieodpowiedniego oleju może przynieść różnego rodzaju konsekwencje. W przypadku użycia oleju o zbyt niskiej lepkości, narażamy na uszkodzenie pompę olejową, natomiast aplikując olej o zbyt wysokiej lepkości ograniczamy żywotność m.in. panewek, tłoków, pierścieni i wałków rozrządu, głównie ze względu na ich zwiększone zużycie cierne. Ponadto olej o niskiej klasie jakości nie będzie w stanie usuwać na bieżąco gromadzących się nalotów i nagarów w silniku, co może narazić go na nierówną pracą, a w dłuższej perspektywie wpłynąć na wzrost jego zużycia.