Instalacja LPG - kiedy się opłaca?

4,71 i 2,18 zł - to odpowiednio średnie ogólnopolskie ceny litra benzyny Pb95 i autogazu z zeszłego tygodnia  (zobacz średnie ceny paliw w Polsce). Co niezwykle ważne, taka różnica w cenie obu powyższych paliw, z pewnymi wahnięciami, utrzymuje się od lat i nawet gdy ceny paliw rosną, to drożej trzeba płacić zarówno za benzynę, jak i za LPG. Dlatego też montaż instalacji gazowej będzie z całą pewnością oznaczał niższe koszty eksploatacji bieżącej, choć, jak w każdej inwestycji, bardziej nas powinny interesować koszty i potencjalne oszczędności w dłuższej perspektywie czasu. A tu już sytuacja się dość mocno komplikuje.

Nie takie proste wyliczenia

Przyjmując do naszych obliczeń powyższe ceny paliw, aby wyliczyć średnie zużycie obu paliw na określonym dystansie, należy jeszcze przyjąć jedno ważne założenie. Otóż jazda w trybie autogazu będzie zawsze charakteryzowała się wyższym poziomem spalania. O ile wyższym? Tu już dość trudno dać jednoznaczną odpowiedź, gdyż będzie to zależało od kilku czynników (o czym poniżej), ale dla naszych celów przyjmijmy często przyjmowane przy takich analizach założenie, że w takich samych warunkach średnio spalimy o ok. 25 proc. więcej autogazu niż benzyny Pb95.

Jeżeli więc miesięcznie zużywamy ok. 50 litrów benzyny, to będzie nas to kosztować 235 zł. Gdybyśmy posiadali instalację LPG, to na takim samym dystansie zużylibyśmy ok. 62,5 litrów autogazu, co z kolei odchudziłoby nasz portfel o 136 zł. W tym momencie już łatwo obliczyć nasze miesięczne oszczędności i wystarczy podstawowa wiedza matematyczna ze szkoły podstawowej, by wyliczyć, jak szybko zwróci nam się montaż instalacji LPG. Naturalnie niezbędna będzie do tego cena samej instalacji oraz usługi jej montażu. Gdyby cała taka inwestycja kosztowała nas, przykładowo, 3 tys. zł, wówczas początkowy nakład zwróciłby nam się po niecałych trzech latach. Naturalnie, im więcej jeździmy i wyższe są nasze rachunki za paliwo, tym zwrot poniesionych nakładów nastąpiłby szybciej. Ale jeśli jeździmy sporadycznie (raz, dwa razy w tygodniu), wówczas nawet dwa razy dłużej będzie trwało, nim zaczniemy realnie oszczędzać.

Jak to jest z tym zużyciem gazu i benzyny?

Tyle teorii, ale jak to prawie zawsze w życiu bywa, z praktyką jest całkowicie inaczej. Wspomniane o 25 proc. wyższe spalanie LPG jest wartością szacunkową, ale bardzo łatwo możemy sprawić, że ta różnica będzie sporo wyższa. Silnik uruchamia się bowiem na benzynie i dopiero po osiągnięciu odpowiedniej temperatury płynu chłodniczego przełącza się na gaz, co może oznaczać, że jeśli będziemy pokonywać bardzo krótkie odcinki, a za oknem będą ujemne temperatury, ilość gazu w zbiorniku będzie zmniejszała się wolniej, jednak kosztem większego spalania benzyny.

Wniosek z tego taki, że, pokonując krótkie odcinki, oszczędności będą niewielkie, bądź wręcz żadne. Dopiero przy dłuższych trasach, gdy większość kilometrów pokonamy na autogazie, zaczynamy naprawdę oszczędzać.

Również nasz tryb jazdy może odegrać dużą rolę. Jeżeli lubimy jeździć bardzo dynamicznie, musimy się liczyć z tym, że instalacja LPG, zwłaszcza w autach z silnikami z bezpośrednim wtryskiem paliwa, może po prostu się chwilowo wyłączać i wówczas o oszczędnościach nie ma absolutnie mowy. Podobnie wygląda sytuacja z jazdą z dużymi prędkościami (np. autostradą). Niektóre instalacje korzystają wówczas również z zasilania benzynowego, co również ogranicza potencjalne "zyski". Tzw. dotrysk benzyny, o którym mowa powyżej, nie musi jednak zależeć od osiąganych prędkości. Niektóre instalacje przy pewnych typach silników (np. sekwencyjny wtrysk gazu w jednostkach z wtryskiem bezpośrednim) będą często podczas jazdy zużywać również pewne ilości benzyny. Wynika to z tego, iż wtryskiwacze gazu w niektórych zakresach pracy silnika nie są w stanie dostarczyć mu odpowiedniej dawki paliwa.

Instalacja instalacji nierówna

Dlatego też bardzo dużo w kwestii kosztów i ewentualnych oszczędności jazdy autem z instalacją LPG zależy od wyboru konkretnej instalacji. Najpopularniejsze, a zarazem najkorzystniejsze pod względem finansowym są instalacje sekwencyjnego wtrysku gazu. Koszty montażu takiej instalacji, już całkiem dobrej jakości, zaczynają się od ok. 2,5 tys. Sporo zależeć będzie również od napędu naszego samochodu. W przypadku starszych jednostek z pośrednim wtryskiem w zupełności wystarczy instalacja z takiego poziomu cenowego. Ale przy nowszych silnikach, z bezpośrednim wtryskiem, niezbędne będą bardziej zaawansowane instalacje z nieco wyższą ceną początkową.

Na drugim biegunie znajdziemy najbardziej zaawansowane instalacje LPG z bezpośrednim wtryskiem gazu, wykorzystujące do tej czynności wtryskiwacze benzynowe (niezbędne są tu już nieco większe przeróbki). Instalacji tego typu nie da się zamontować do wszystkich typów silników, będą też więcej kosztować (od ok. 8 tys. zł), ale za to podczas jazdy w trybie LPG będą zużywać wyłącznie gaz.

Podczas analizy rynku warto zastanowić się również nad instalacją wtrysku gazu w fazie ciekłej. Można je wykorzystać jedynie do aut z pośrednim wtryskiem, kosztują nieco więcej od sekwencyjnych instalacji (od ok. 4 tys. zł), ale za to są oszczędniejsze, szybciej przełączając się po rozruchu na gaz.

Dodatkowe koszty

Dodatkowa instalacja to dodatkowe koszty podczas eksploatacji i niestety większa możliwość wystąpienia nadprogramowej usterki. Przede wszystkim co roku właściciel auta z instalacją gazową będzie zostawiał o ponad 60 zł więcej w stacji kontroli pojazdów (162 zł vs. 99 zł).

Więcej kosztować będzie również bieżące serwisowanie takiego pojazdu. Musimy się liczyć z regularną wymianą filtrów gazu - fazy lotnej oraz ciekłej. Nieco częstsza może się okazać również konieczność wymiany przewodów zapłonowych oraz świec.

Wyższa temperatura spalania autogazu sprawia, że na szybsze zużywanie narażone są głowice silnika, dlatego ważne jest odpowiednie dobranie podzespołów instalacji LPG, a także tankowanie dobrej jakości gazu. Kolejnym potencjalnym wydatkiem jest częstsza konieczność ustawiania zaworów. Natomiast bardzo trudne do oszacowania jest szybsze zużywanie się samego silnika, bądź niektórych układów, jak chociażby układu wydechowego.

A gdzie przyjemność z jazdy?

Przeciwnicy instalacji gazowych często podnoszą argument w postaci pogorszenia osiągów auta podczas jazdy na paliwie gazowym. Współcześnie montowane instalacje LPG są jednak już na tak wysokim poziomie zaawansowania technicznego, że samochody na autogazie jeżdżą równie dobrze co na standardowym paliwie. Potwierdzają to chociażby nasze pomiary przyspieszenia testowanych ostatnio aut - Skoda Fabia LPG oraz Opel Meriva LPG, gdzie wartości przyspieszenia do 100 km/h w trybie LPG były zaledwie o kilka procent słabsze niż w trybie benzynowym.

Porównanie katalogowych wyników analogicznych pod względem mocy i wyposażenia wersji nowych aut z i bez instalacji LPG również nie wykazuje większych różnic, a te, które występują, mogą być równie dobrze następstwem nieco większej masy wersji LPG.

Co ważne, również kultura pracy silnika w trybie autogazu nie odbiega od obecnych standardów i praktycznie nie różni się od wersji typowo benzynowych. Przyspieszanie odbywa się sprawnie, a na wolnych obrotach silnik pracuje stabilnie. Jedynym wyznacznikiem, na jakim paliwie obecnie się poruszamy, jest najczęściej dioda przy przełączniku pomiędzy benzyną a LPG.

Ewentualne wyraźniejsze różnice w osiągach i pracy jednostki napędowej mogą nam sugerować, iż nastąpiły jakieś błędy podczas montażu i kalibracji wtryskiwaczy instalacji. Mogą one wynikać także z kiepskiej jakości gazu, jaki tankujemy do zbiornika.

To się opłaca

Reasumując, montaż instalacji gazowej z pewnością pozwoli zaoszczędzić na bieżącej eksploatacji, wynikającej z wyraźnie niższych cen paliwa LPG. Czas zwrotu z tej inwestycji będzie jednak zależał od tego, jaki silnik posiadamy, jaki mamy styl jazdy, czy częściej poruszamy się na krótkich odcinkach, czy jednak więcej kilometrów pokonujemy w trasie.

Wybór instalacji musimy również poprzedzić analizą, jaki jej rodzaj będzie najbardziej optymalny dla naszego silnika, aby nie przepłacić na starcie, a jednocześnie faktycznie oszczędzać, poruszając się przy użyciu autogazu.

I jeśli dodamy do tego właściwe serwisowanie całego układu LPG, wówczas będziemy mogli się cieszyć z całkiem sporych oszczędności również w długiej perspektywie czasu. I tego poczucia satysfakcji nie powinny nam zaburzyć nawet takie "drobnostki", jak rezygnacja z koła zapasowego (dojazdówki), bądź mniejsza ilość miejsca na bagaż. No chyba, że parkujemy na co dzień w podziemnym garażu i nie chcemy świadomie łamać zakazu wjazdu autami z LPG. Wówczas oszczędności powinno poszukać się na zupełnie innym polu.

Kiedy warto montować instalację LPG:

- gdy szukasz oszczędności związanych z eksploatacją samochodu

- gdy masz duże, paliwożerne auto

- gdy częściej pokonujesz dłuższe trasy, niekoniecznie z prędkościami autostradowymi.

Kiedy nie warto montować instalacji LPG:

- gdy masz nieduże miejskie auto z małym silnikiem

- gdy posiadasz auto z silnikiem, który nie toleruje zasilania LPG

- gdy jeździsz niewiele, głównie na krótkich odcinkach w mieście

- gdy lubisz ostrą jazdę

- gdy często poruszasz się z dużymi prędkościami

- gdy masz możliwość korzystania z podziemnego parkingu

- gdy nie możesz sobie pozwolić na zmniejszenie wielkości bagażnika.

Nasze testy aut z LPG

- Skoda Fabia LPG

- Opel Meriva LPG