Te głośniki zagrają z przodu
Jakość głośników przednich w dużej mierze decyduje o brzmieniu całego systemu audio w samochodzie. Zainstalowanie systemu głośnikowego składającego się z głośników niskośredniotonowych - wooferów , głośników wysokotonowych – tweeterów i zwrotnicy zapewni najlepsze efekty. Głośniki wysokotonowe powinniśmy zamontować w przednich słupkach lub na podszybiu, zaś woofery w drzwiach przednich.
System taki posiada znaczną przewagę nad jednodrożnymi głośnikami montowanymi w drzwi. Budując system audio zawsze będziemy starali się by tzw. scena dźwiękowa znajdowała się przed nami.
Jak wiemy celem stereofonicznego przekazu dźwiękowego jest wytworzenie u słuchacza doskonałej iluzji , że znajduje się on w pomieszczeniu w którym zachodzą naturalne zdarzenia dźwiękowe oraz ,że odbierany przez niego obraz dźwiękowy jest przestrzenny , a poszczególne źródła dźwięku są rozmieszczone prawidłowo. Ponieważ zdolność umiejscawiania źródła dźwięku w przestrzeni opiera się przede wszystkim na określonych różnicach pomiędzy dźwiękami odbieranymi lewym i prawym uchem konieczne jest takie usytuowanie głośników wysokotonowych , by znajdowały się one mniej więcej na wysokości naszych uszów.
Problemem może być wybór systemu głośnikowego. Oczywiście najlepiej posłuchać w swoim samochodzie kilku różnych systemów głośnikowych , porównać i wybrać najlepiej brzmiący. Niestety nie zawsze mamy taką możliwość , musimy również wiedzieć , że nowe głośniki „docierają się" i ich brzmienie zmienia się w czasie pierwszych dni eksploatacji, oczywiście na korzyść . Metodą sprawdzoną jest zdanie się na podpowiedzi specjalistów z zakładów montażowych car audio. Wielu z nich zna brzmienie oferowanych systemów głośnikowych i jest w stanie podpowiedzieć co warto kupić. Niestety będą i tacy , którzy będą się kierowali tylko i wyłącznie zyskiem , więc decyzja o wyborze i tak będzie należała do nas. Dobrym źródłem informacji bywają też fora internetowe , też z pewnym marginesem , ponieważ wielu uczestników kieruje się obiegowymi opiniami i modami , a te zazwyczaj mają się nijak to faktycznego brzmienia głośników. Trochę wniosków o brzmieniu możemy sformułować uważnie czytając parametry głośnika niskośredniotonowego – woofera i głośnika wysokotonowego.
Zacznijmy od głośników wysokotonowych
Po pierwsze sprawdzamy z jakiego materiału wykonane są membrany głośników. Głośniki z membranami wykonanymi z jedwabiu, nawet stosunkowo tanie, brzmią miękko i łagodnie . Dźwięk nie jest agresywny i w zasadzie głośniki takie nadają się dobrze do odtwarzania każdego rodzaju muzyki. Podczas zakupu sprawdzamy pasmo przenoszenia im jest ono szersze tym lepiej , górna częstotliwość graniczna powinna sięgać do 20 kHz i więcej . Częstotliwość rezonansowa głośnika wysokotonowego powinna być w miarę możliwości niska najlepiej poniżej 1000 Hz. Mamy wtedy duże prawdopodobieństwo, że przy częstotliwości podziału w okolicach 3 kHz pasmo przenoszenia będzie liniowe. Głośniki z membranami metalowymi – aluminiowymi , tytanowymi itp. są doskonałe , ale niestety tylko te bardzo drogie w cenach powyżej kilku tysięcy złotych za parę. Tanie głośniki z membranami metalowymi grają bardzo ostro i ktoś kto poszukuje tzw. „cykaczy" bądź „syczków" powinien sobie takie sprawić, natomiast miłośnicy słuchania muzyki powinni raczej rozglądać się za głośnikami z membranami miękkimi najlepiej wykonanymi z jedwabiu. Bywają jeszcze głośniki piezoceramiczne – łatwo je rozpoznać ponieważ nie posiadają magnesu. Są bardzo tanie , widziałem aukcję internetową gdzie dwa głośniki kosztowały 4 zł (cztery złote). Te „głośniki" doskonale nadają się jako odstraszacze gryzoni i komarów, natomiast zupełnie nie nadają się do odtwarzania muzyki. I uwaga generalna , otóż jednym z najważniejszych kryteriów przy wyborze głośników jest producent, znany, renomowany producent daje gwarancję , że produkt faktycznie posiada parametry deklarowane w danych katalogowych. . Posiada odpowiednią trwałość i gwarantuje niezmienność parametrów w czasie eksploatacji.
Woofery
Na pewno powinniśmy uważnie zapoznać się z informacjami podanymi przez producenta . Pasmo przenoszenia - im niższa dolna częstotliwość graniczna tym korzystniej , istnieje większa szansa , że głośnik poprawnie odtworzy basy. Jeżeli podane są parametry TSP to Fs – częstotliwość rezonansowa powinna być jak najniższa ma to zasadniczy wpływ na odtwarzanie dolnych rejestrów pasma akustycznego. Na rynku są głośniki specjalnie skonstruowane do zabudowania w drzwiach , wyposażone w tzw. otwór stratny, głośniki takie zagrają najlepiej.
Woofery montujemy w drzwiach przednich , najczęściej w miejsca fabrycznie przystosowane do zamontowania głośników . Korzystnie byłoby, gdyby głośniki zostały przymocowane do metalowej konstrukcji drzwi za pomocą pierścieni z MDF-u lub ze stali. Drzwi powinniśmy wytłumić, by pozbyć się wszelkich hałasów pochodzących od drgających cięgieł , plastikowych osłon itp. , a także by poprawić akustykę. Wszak dźwięk powinien być generowany przez membranę głośnika , która została specjalnie do tego celu zaprojektowana a nie przez poszycie tapicerskie drzwi , czy cięgła zamków.
Kolejnym istotnym parametrem jaki powinniśmy brać pod uwagę przy wyborze głośników jest skuteczność – SPL. , głośnik o skuteczności np. 88 dB zagra dwa razy głośniej niż głośnik o skuteczności 85 dB przy tej samej mocy zasilającej głośnik. I jeszcze jeden parametr często traktowany niesłusznie przez większość jako najważniejszy - moc. Współczesne zestawy posiadają moc RMS powyżej 50W . Wystarcza to w zupełności do tego, by osiągnąć wystarczające natężenie dźwięku w samochodzie. System o takiej mocy będzie poprawnie grał przy zasilaniu z radioodtwarzacza (moc większości radioodtwarzaczy nie przekracza 25W RMS na jeden kanał), a także przy zasileniu ze wzmacniacza o mocy 50W RMS. W przypadku budowy instalacji o większych mocach bez większego problemu znajdziemy zestawy o mocy 100W RMS.
Zwrotnica
jest to zestaw filtrów elektrycznych rozdzielających sygnał zasilający pomiędzy głośnik niskośredniotonowy i wysokotonowy. Ma również za zadanie tłumienie rezonansów własnych głośników . Zwrotnice zastosowane w systemach akustycznych mają duży wpływ na brzmienie. Istotne jest jakie komponenty zastosowano do budowy zwrotnicy . Najkorzystniej dla dźwięku jest, gdy do budowy zwrotnicy zastosowano cewki powietrzne i kondensatory foliowe, najlepiej polipropylenowe oraz rezystory metalizowane o niskiej indukcyjności. W tańszych zestawach wystarczy ,gdy dobrej jakości są elementy szeregowo włączone w tor audio ,czyli kondensator zwrotnicy głośnika wysokotonowego i cewka woofera.
Na koniec generalna zasada jaką powinniśmy kierować się przy budowie systemu audio w samochodzie. Staramy się by wszystkie komponenty zastosowane do budowy systemu były w miarę możliwości „z tej samej półki" . Nie warto przy niskiej jakości radioodtwarzaczy stosować bardzo drogich głośników , ponieważ uzyskane efekty będą przeciwne od zamierzonych. Głośniki obnażą złą jakość radioodtwarzacza, uwydatnią wszelkie szumy i zakłócenia generowane przez radioodtwarzacz , w głośnikach wysokotonowych usłyszymy denerwujący syk . I przeciwnie , przy doskonałej jakości radiodtwarzacza marne głośniki nie pokażą jego zalet. Tak więc jak powiedział hrabia Aleksander Fredro „znaj proporcjum mocium panie" .