Victorinox „Szwajcarski Nóż Oficerski” - dla caravaningowego turysty

Scyzoryki

„Nóż oficerski" („Offiziersmesser") został w dniu 12 czerwca 1897 oficjalnie zarejestrowany i opatentowany. Posiadał oprócz dużego i małego ostrza, także śrubokręt, otwieracz do puszek, korkociąg oraz szydło. Z biegiem lat dochodziły do tego coraz to nowe narzędzia.

„Swiss Champ"

Dziś największy seryjnie produkowany model „Swiss Champ", składający się z 64 części, ma 33 funkcje, waży jedynie 85 g r.i doskonale leży w dłoni. Do jego wykonania potrzebne jest aż 450 operacji. To już nie jest scyzoryk, lecz wielofunkcyjny zestaw narzędzi. W przeciwieństwie do noża żołnierskiego, „nóż oficerski" nie należy do oficjalnego wyposażenia armii szwajcarskiej, dlatego też określenie „nóż oficerski" podawane jest zawsze w cudzysłowie.

Victoria

Z okazji 25-lecia istnienia firmy w roku 1909 Karol Elsener polecił swój „nóż oficerski" oznakować inkrustowanym godłem Szwajcarii. W ten sposób wyraźnie odróżnił swój oryginalny produkt od niemieckich imitacji. W tym samym roku zmarła jego matka i Karol Elsener, dla uczczenia jej pamięci, uczynił jej imię Victoria marką handlową swoich noży. Stały się one symbolem szwajcarskiej jakości i precyzji wykonania. Na wielu wystawach noże VICTORIA były odznaczane odznaczane licznymi medalami. Okres I wojny światowej charakteryzował się z jednej strony trudnościami z zaopatrzeniem surowcowym, z drugiej jednak – zwiększonymi zamówieniami ze strony armii i rosnącym popytem krajowym, będącym wynikiem ograniczeń importowych. Fabryka noży w Ibach znacznie wzmocniła wtedy swoją pozycję na rynku. Już w roku 1923, a więc 2 lata po wynalezieniu, wprowadzono w Ibach do produkcji stal nierdzewną. Noże ze stali nierdzewnej oprócz marki VICTORIA, zostały oznaczone symbolem INOX – międzynarodową nazwą stali nierdzewnej. Z połączenia obu wyrazów powstała dzisiejsza nazwa firmy – VICTORINOX.

Hartownia

W roku 1931 Karol Elsener II (syn założyciela fabryki) zlecił firmie Brown Boveri & Cie. budowę w Ibach pierwszej w pełni elektrycznej hartowni na świecie. Był pionierem w tej dziedzinie. W czasach wielkiego kryzysu przed II wojną światową VICTORINOX musiał toczyć ostrą walkę konkurencyjną z całą koalicją niemieckich firm nożowniczych, zlokalizowanych w okolicy Solingen. Pomimo to udało się Karolowi Elsenerowi II w tym trudnym okresie zachować wszystkie stworzone wcześniej miejsca pracy. Stało się to od tej pory nadrzędnym celem działalności przedsiębiorstwa. W latach 1945-1949 scyzoryki VICTORINOX były dostarczane w dużych ilościach do sklepów w bazach armii i floty USA na całym świecie.

„Swiss Army Knife"

Wtedy też stworzono nazwę handlową „Swiss Army Knife", pod którą do dziś znane są scyzoryki VICTORINOX w całym świecie anglojęzycznym. W krajach języka niemieckiego pozostano przy nazwie „Schweizer Offiziersmesser", a w obszarze języka francuskiego wprowadzono nazwę „Couteaox Suisses".

Konkurencja

Ochrona przed podróbkami wymagała wspólnych działań ze szwajcarskim konkurentem, firmą Wenger. Wspólnie wywalczono sądowy zakaz umieszczania przez zagraniczne przedsiębiorstwa szwajcarskiego godła państwowego na nożach innych producentów. Był to pierwszy przypadek wywalczenia takiego zakazu przez firmę szwajcarską. Zacieśniająca się współpraca z Wengerem doprowadziła w roku 2005 ostatecznie do przejęcia go przez VICTORINOX. Obecnie obie firmy działają razem, chociaż Wenger zachował autonomię, własną markę i kanały zbytu na całym świecie. Innowacyjność i duch pionierski od dawna był mocną stroną firmy VICTORINOX i rodziny Elsenerów. Większość maszyn i urządzeń produkcyjnych jest własnym wynalazkiem firmy. Dzięki najnowoczesnym technikom produkcji, VICTORINOX jest w stanie nieustannie obniżać koszty i tą drogą utrzymywać stabilne ceny na swoje produkty.

Bundeswehra

Wysoka jakość i niskie ceny spowodowały, że także niemiecka Bundeswehra zamawia od 1979 roku noże żołnierskie VICTORINOX. Zamiast krzyża szwajcarskiego mają one na oprawach niemieckiego orła.

Spadkobiercy

Od 1950 roku firmą kieruje Karol Elsener III, który wykazuje niezwykłe wyczucie wyznaczające przyszłe kierunki rozwoju firmy. Jego wyznaczonym następcą jest Karol Elsener IV, obecnie wiceprezydent firmy. Wraz ze swoim rodzeństwem kieruje on przedsiębiorstwem i wprowadził je w XXI wiek.

Produkcja

Dziennie produkuje się 77 000 scyzoryków i 43 000 innych noży. 90 proc. produkcji jest na eksport, a głównymi odbiorcami są USA i Niemcy. VICTORINOX posiada własne przedsiębiorstwa w Niemczech, USA, Japonii, Brazylii, Meksyku, Polsce i Chinach. W ponad 100 innych krajach sprzedaż następuje poprzez sieć przedstawicieli handlowych. VICTORINOX rozumie pojęcie „Swiss Made" bardzo dosłownie: wszystkie 450 czynności przy produkcji scyzoryka „Swiss Champ" są wykonywane w Szwajcarii. Także znaczna część maszyn i wszystkie narzędzia są produkowane samodzielnie przez VICTORINOX. Końcową kontrolę jakości prowadzi każdego dnia ponad 100 pracowników, a więc 10 proc. całej załogi. Jest to niezbędną przesłanką dla udzielanej przez VICTORINOX nieograniczonej w czasie gwarancji na wszystkie swoje scyzoryki.

Użytkownicy

Użytkownikami tej marki scyzoryków i noży są od lat prezydenci USA – począwszy od Lyndona B. Johnsona. Zamawiają oni u producenta specjalne modele z inkrustowanym własnym podpisem na oprawie, a następnie wręczają je swoim gościom w Białym Domu. W październiku 1997 prezydent George Bush wraz z żoną Barbarą osobiście odwiedził fabrykę w czasie swej podróży po Europie. Dał tym wyraz swojego zainteresowania i podziwu dla osiągnięć firmy VICTORINOX. NASA stosuje „Szwajcarskie Noże Oficerskie" jako niezbędne wyposażenie astronautów w czasie podróży kosmicznych. Niemal stale używał scyzoryka tej marki bohater serialu MacGyver. Nowojorskie Muzeum Sztuki Nowoczesnej oraz Państwowe Muzeum Sztuki Użytkowej w Monachium z własnej inicjatywy umieściły w swoich zbiorach „Szwajcarski Nóż Oficerski" jako przykład nowoczesnej formy i funkcjonalności produktu. Wśród użytkowników tej marki są także caravaningowcy...

Oprac. redakcyjne na podstawie materiałów z firmy VIKTORINOX

"Caravaning Ekspert" 5/9 2009