Jak stwierdzono w Fiat Auto Poland, jubileusz 90-lecia obecności Fiata w Polsce to doskonała okazja, by rozpocząć przygodę z modelem Fiat 500. Pojazd, który jest jednocześnie nostalgicznym akcentem Fiata (legendarna 500 – tka z lat 50-tych) i modelem dla dość elitarnej grupy klientów, przygotowano w wersji sepecjalnej. Stylowy samochód w wersji Pop z silnikiem 1.2 69 KM wzbogacony o klimatyzację kosztuje 39 990 zł!. „Pięćsetka” w tej wersji, w standardzie poza klimatyzacją, oferuje m.in. komplet 7 poduszek powietrznych (w tym poduszka kolanowa), Radio CD+MP3, elektrycznie sterowane szyby oraz lusterka. Model będzie dostępny w salonach już za kilka dni.
Jednak nie tylko cena wzbudza zainteresowanie. Postanowiliśmy prześledzić, czy faktrycznie znany z Fiata 125p i malucha koncern, jest w Polsce już 90 lat…
W archiwach Fiata w Turynie znajduje się interesujący rękopis z 10 stycznia 1921 roku. Sporządzono go z okazji położenia kamienia węgielnego pod budowę pierwszej fabryki samochodów „na chwałę i pożytek przemysłu polskiego”…
Fabryka miała powstać przy ulicy Zakroczyńskiej 1 w Warszawie, niestety trudności ekonomiczne sprawiły, że nigdy nie została wybudowana w tym miejscu. Pod koniec 1929 roku rozpoczęto nowe negocjacje w sprawie montażu, a następnie produkcji samochodów osobowych i ciężarowych. Tym razem umowę opóźnił jednak Wielki Kryzys i zawarto ją dopiero 21 września 1931 roku. 6 sierpnia 1932 roku (w 18 rocznicę wymarszu Pierwszej Kadrowej Józefa Piłsudzkiego z krakowskich Oleandrów) z fabryki wyjechał pierwszy samochód zmontowany w Polsce (model 508). Tym samym współpraca polsko-włoska w zakresie produkcji samochodów, po ponad 10 latach od rozpoczęcia rozmów, została uwieńczona sukcesem. Historię polskiej motoryzacji okresu międzywojennego kończy wybuch II wojny.
Po wojnie
Na początku roku 1948 władze Polski Ludowej postanowiły wznowić produkcję samochodów, a partnerem do rozmów z zagranicznym kontrahentem ustanowiono Centralny Zarząd Przemysłu Metalowego (CZPM). Już 14 kwietnia 1948 zawarł on w Turynie pierwszy kontrakt o współpracy. Na jego mocy miał powstać zakład produkcji samochodów, przy czym Włosi zobowiązali się do „zaprojektowania nowej fabryki i wdrożenia produkcji samochodu cieszącego się dużym powodzeniem we Włoszech i innych krajach europejskich”. Na lokalizację zakładu wybrano Warszawę - Żerań. Po dostarczeniu dokumentacji i pomocy w budowie, w roku 1949 … zerwano te ustalenia, a od roku 1951 z fabryki zaczęły zjeżdżać rosyjskie modele Pobieda oznaczone jako Warszawa.
Na Żerań włoscy kontrahenci wrócili w 1967, co zakładał -podpisany rok wcześniej- kontrakt o uruchomieniu produkcji Fiata 125p. Rozpoczęto też ściślejszą współpracę długoplanową. Jednym z jej etapów było odmłodzenie produkowanego Fiata 125p (umowa z 17 września 1974 r). Umowa zakładała, że w turyńskim Centro Stile, przy udziale grupy polskich stylistów, zaprojektowana będzie ponadczasowa pięciodrzwiowa, dwubryłowa sylwetka oznaczona 125PN (Polacco Nuova - Polski Nowy). Jednocześnie po przeniesieniu, z warszawskiego FSO do Bielska Białej, produkcji samochodu Syrena, zaczęto szukać nowego inwestora do fabryki w Bielsku.
W lutym 1971 r. skierowano do prezesa Fiata propozycję przystąpienia do rozmów. Początkowo wydawało się, że w Polsce będzie produkowany Fiat 127, znajdujący się właśnie w końcowej fazie projektu i gotowy do uruchomienia produkcji we zakładach włoskich. Trudnością okazała się jednak rekompensata. Ponieważ wszystkie podzespoły produkowane były we Włoszech spłata jedynie produkowanymi samochodami była mało opłacalna, rozpatrywano wiec alternatywę. Był nią, mający zastąpić model 500, Fiat 126.
Jednakże jeden z najistotniejszych etapów rozwoju zaczął się 18 września 1975 r. Wtedy to ze świeżo zainstalowanej linii produkcyjnej zakładu FSM nr 2, czyli obecnej fabryce w Tychach, zjechały pierwsze samochody. Po raz ostatni koncern z Turynu wyciągnął pomocną dłoń, po kłopotach w wyniku transformacji ustrojowej. 28 maja 1992 roku, w obecności premiera Jana Olszewskiego i prezesa Giovaniego Agnelliego, podpisano Umowę Definitywną między Skarbem Państwa i FSM, a Fiatem Auto SpA. 15-go wrzesienia 1993 r. dokonano podniesienia kapitału akcyjnego, dzięki czemu powstał Fiat Auto Poland, który w 90 proc. jest własnością Fiata Auto SpA.
Tak budowano potęgę, w wyniku której zakład w Tychach stał się jedną z najbardziej wartościowych fabryk Fiata i jedyną w świecie, gdzie naraz produkowane są dwa samochody Car of the Year.