Przekładnia CVT (ang. Continously Variable Transmission) to typ przekładni charakteryzujący się brakiem ustalonych przełożeń i prostotą konstrukcji. Stale przenosi moment obrotowy na koła, a przełożenie zmienia się w sposób płynny, zależnie od zapotrzebowania na moc.
Przekładnia bezstopniowa, czyli CVT, składa się zasadniczo z dwóch kół stożkowych, które za sprawą zbliżania się i rozchylania stożków zmieniają swoją średnicę roboczą. Na kołach zamocowany jest pas lub łańcuch przenoszący napęd z koła i wałka wejściowego na koło i wałek wyjściowy. Za sprawą odpowiednio dobieranych przez elektronikę średnic roboczych obu kół zmienia się przełożenie.
Cechą charakterystyczną przekładni CVT jest niespotykana płynność pracy – nawet na chwilę podczas jazdy nie zdarza się przerwa w przenoszeniu momentu obrotowego. Przełożenie zmienia się bowiem płynnie, bezstopniowo. Nie ma mowy o szarpaniu przy zmianie biegów – jedynie w przypadku uszkodzenia przekładni.
Przyspieszenie następuje również w sposób charakterystyczny. Im mocniej kierowca naciska na pedał gazu, tym przełożenie zmienia się na niższe. Im dłużej trzyma tak wciśnięty gaz, tym dłużej niskie przełożenie jest utrzymywane. Celem działania przekładni jest wykorzystanie optymalnego zakresu obrotów dla danego obciążenia, dlatego niekiedy podczas przyspieszania przez kilka czy kilkanaście sekund silnik pracuje ze stałą prędkością obrotową.
Najnowsze przekładnie CVT mają programy, które imitują zmianę przełożeń dla komfortu akustycznego. Co więcej, niektóre są wyposażone w program umożliwiający manualną zmianę biegów – te są ściśle określone.
Głównym czynnikiem ograniczającym zastosowanie tych przekładni jest zdolność do przenoszenia momentu obrotowego. Maksimum mieści się w przedziale ok. 350-400 Nm, ale realnie jest to raczej 300 Nm lub mniej. Jeśli przekładnia ma mieć względnie dużą trwałość, musi to być maksymalnie 200 Nm. Dlatego też tego typu przekładnie stosuje się w samochodach segmentu A, B i C, rzadziej w wyższych klasach.
Mimo to głównym problemem tych skrzyni biegów jest niska żywotność. Warto jednak podkreślić, że CVT zwykle ulegają awarii w wyniku braku wymiany oleju i nadmiernie dynamicznej eksploatacji. Bezstopniowe przekładnie są stworzone do płynnej jazdy - nie do dynamicznej. Naprawa/regeneracji CVT kosztuje mniej więcej tyle, co każdego innego automatu. Trudniej natomiast znaleźć warsztat, który się tego podejmie.
Najbardziej podatnym na uszkodzenia elementem jest pas lub łańcuch przenoszący napęd. Z czasem łańcuch się rozciąga i należy go wymienić. Pasy mogą też pęknąć. Jeśli nastąpi to zbyt późno, dochodzi do uszkodzeń kół.
W czasie eksploatacji zawodzą także sprzęgła lub konwertery, a także zespół sterujący przekładnią. Należy pamiętać, że każda usterka może w krótkim czasie doprowadzić do kolejnej i tym samym koszty napraw wzrosną. Dlatego nie można bagatelizować pierwszych problemów ze skrzynią CVT.
Typowym objawem usterki takiej przekładni jest szarpanie, które nie ma prawa występować. O ile w tradycyjnym automacie dochodzi niekiedy do szarpnięć, zwłaszcza w skrzyniach z mniejszą liczbą przełożeń, o tyle w sprawnej CVT jest to wykluczone.
Innym objawem problemów jest zbijanie na niższe przełożenie i niezwiększanie prędkości jazdy lub pomijanie pewnego zakresu przełożeń, czyli zmiana jakby z biegami. Dotyczy to jednak tylko przekładni, które nie "udają" programowanych biegów.
Tak jak w tradycyjnych automatycznych skrzyniach biegów, tak i w CVT elementem zespalającym silnik z przekładnią jest zazwyczaj konwerter momentu obrotowego, który jednocześnie umożliwia jazdę z niską prędkością (pełzanie). Jednak nie zawsze taki konwerter jest. Choćby w popularnych przekładniach multitronic, stosowanych w samochodach marki Audi, zamiast konwertera jest pakiet sprzęgieł, które realizują pełzanie przez poślizg. Aby nie występowały nadmierne drgania, jest także koło dwumasowe.
Choć wielu kierowców wyraża raczej negatywne opinie o pracy przekładni CVT ze względu na ich tendencję do utrzymywania stałej prędkości obrotowej, to ma ona jednak pewne zalety. Ale są też i wady.
Zalety przekładni CVT:
Wady przekładni CVT:
Redaktor
Wyszukiwarka samochodów
To Ty określasz swoje potrzeby! Począwszy od sposobu użytkowania samochodu do ustalonego przez Ciebie budżetu.
Szukasz auta nowego? A może używanego? W naszej bazie znajdziesz wiele atrakcyjnych ogłoszeń!
Znajdź swój wymarzony model, a my podamy Ci wszystkie najważniejsze informacje o nim. Poznasz wady i zalety, obejrzysz testy.
Wiesz już, który samochód kupić? Dzięki nam bez problemu skontaktujesz się z dealerem lub właścicielem wybranego auta.