Sukces od zarania dziejów – ŠKODA 130 RS
Rajdowy początek lat 70. ubiegłego wieku stanowił dla wielu producentów samochodów bardzo atrakcyjny rynek. Sport cieszył się ogromną popularnością nie tylko wśród najbardziej zagorzałych kibiców, a na odcinki specjalne przychodzili często ludzie dopiero rozpoczynający swoją przygodę ze sportami motorowymi.
W rywalizacji o rozmaite trofea prześcigali się Abarth, Lancia, Porsche czy Audi, a w 1975 roku na rajdowych oesach pojawił się także zespół ŠKODA Motorsport.
Ekipa z Mladá Boleslav rozpoczęła swoje wieloletnie pasmo sukcesów, znane nam dziś głównie za sprawą Fabii S2000 i jej następczyni Fabii R5, autem o tajemniczym dla młodszych czytelników oznaczeniu 130 RS (typ 735).
Podstawą dla sportowego coupe był model 110 R. Dzięki silnikowi o mocy 52 KM rozpędzał się do „setki” w 19 sekund. Inżynierowie ŠKODY postanowili na nim oprzeć swoje dalsze prace.
Pierwsza ewolucja pojawiła się już w roku 1971. ŠKODA 120 S miała 10 KM więcej niż swój protoplasta, jednak konstruktorzy z Mladá Boleslav podrasowywali jej silnik nawet do zawrotnej wartości 120 KM. To nie był jednak koniec pogoni za osiągami.
Następne dwa modele 180 RS i 200 RS właściwie nigdy nie wyjechały poza bramy fabryki, bowiem federacja FIA w tym czasie poczyniła zmiany w rajdowych regulaminach, które od roku 1974 nie uwzględniały grup samochodów (prototypów), do których należały oba modele.
To pozwoliło na przeniesienie pełnych mocy przerobowych na model 130 RS. Ta rajdówka miała być pierwszą, którą czechosłowaccy wówczas inżynierowie postanowili zaprojektować zupełnie od zera. Miała być jeszcze szybsza, lżejsza i bardziej aerodynamiczna od swoich poprzedniczek. Auto miało startować w klasie A2 (do 1 300 cm3), dlatego z tyłu samochodu zamontowano znaną czterocylindrową jednostkę OHV o pojemności 1 289 cm3.
Osiągi, jakie udało się wycisnąć inżynierom z Mladá Boleslav do dziś robią wrażenie: w zależności od potrzeb auto dysponowało mocą od 100 do 145 KM, napędem na tylną oś, a masa nie przekraczała 750 kg. Efekt? 7,5 sekundy do 100 km/h. Prędkość maksymalna? Nawet 210 km/h. To musiało się zakończyć sukcesem, na który długo nie trzeba było czekać.
130 RS zadebiutował na rajdowych oesach rok po uzyskaniu homologacji, w 1975 roku podczas Rajdu Barum. Załoga John Haugland/Arild Antonsen wywalczyła zwycięstwo w pierwszym starcie nowego samochodu. Rok później Vaclav Blahna/Lubislav Hlavka powtórzyli sukces w tej samej imprezie.
Rajd po rajdzie fabryczny zespół ŠKODY deklasował rywali, wygrywając niemal wszystkie rajdy w klasie A2, w których startował, czasami nawet wygrywając z takimi sławami jak Lancia Stratos, Renault Alpine A110 czy Porsche Carrera, które zaliczane były do dużo mocniejszych klas.
Zmierzch modelu 130 RS nadszedł w roku 1982, kiedy Międzynarodowa Federacja Sportów Samochodowych zlikwidowała klasę A2 (do 1 300 cm3) i zastąpiła ją klasą do pojemności 1,6 litra, co w naturalny sposób pozbawiło RS-ki szans na konkurencyjne starty.