Mistrzowskie momenty historii Skody RS! - Skoda
Ponad 100 lat temu, w roku 1901, założyciele ŠKODY – Václav Laurin i Václav Klement – rozpoczęli swoją przygodę ze sportami motorowymi, a rajdowe życie firmy zainaugurował wyścig Klementa w Paryżu. Od tamtego czasu wiele się zmieniło, a marka ŠKODA stała się znaczącym graczem na arenie motorsportu.
Oznaczenie „RS”, pochodzące od angielskich słów Rally Sport, pojawiło się po raz pierwszy w historii marki ŠKODA wiosną 1974 roku, wraz z prezentacją bezkompromisowych modeli 180 RS oraz 200 RS. Trzy prototypy (jeden 180 RS i dwa 200 RS), przygotowywane wówczas do homologacji, przeszły swój bojowy chrzest na trasie Rajdu ŠKODA, przodka popularnego obecnie Rajdu Bohemia. Pojazdy, w założeniu przeznaczone do rajdów w grupie B5, opracował fabryczny dział ŠKODA Motorsport, a ich zadaniem było przełamanie hegemonii kierowców korzystających z zachodnioeuropejskich konstrukcji, zwłaszcza samochodów Alpine A110. O ich właściwą siłę napędową dbały prototypowe silniki OHC wywodzące się z ambitnego programu Š720 – nowego pojazdu wielkoseryjnego ŠKODY o całkowicie nowatorskiej koncepcji konstrukcyjnej. W odmianie 180 RS silnik o objętości 1771 ccm dysponował mocą 154 KM przy 6250 obr./min, a dwulitrowa odmiana w 200 RS – nawet 163 KM przy 6000 obr./min. Silniki były łatwo zamienne, co pozwalało na łatwą konfigurację pojazdu wyczynowego pod kątem wymagań poszczególnych zawodów. W zależności od zastosowanych przełożeń, samochody osiągały prędkość ponad 210 km/h.
Prototypy te wykorzystywały również szereg podzespołów od uznanych dostawców. Skrzynie biegów, pochodzące początkowo od Tatry, zastąpiono wkrótce pięciostopniowymi przekładniami Porsche, z całą pewnością nie spodziewając się, że marki ŠKODA i Porsche będą w przyszłości współtworzyć jeden koncern. Na liście renomowanych podzespołów znalazły się też sprzęgło Fichtel&Sachs, amortyzatory Koni Sport i układ hamulcowy z elementami firmy Girling.
ŠKODY 180 RS i 200 RS pojawiały się na trasach licznych zawodów w sezonach 1974 oraz 1975 z fabrycznymi załogami Srnský – Syrovátko (180 RS), Horsák – Motal oraz Šedivý – Janeček, które niejednokrotnie stawały na podium. W tym czasie ciężar prac konstrukcyjnych był już jednak przesunięty na pojazd w niższej klasie pojemnościowej – rodziła się legendarna ŠKODA 130 RS, homologowana ostatecznie w sezonie 1975. Rozwój prototypów 180 RS/200 RS został wstrzymany, do dziś zachowały się dwa egzemplarze.
130 RS (Typ 735) - riposta marki na zanik grupy B5, dzieło konstruktorów Čecha, Sklenářa, Šedivego, Musala, Dvořaka, Štrobacha i innych, okazała się najlepszym samochodem wyczynowym fabryki w całej jej dotychczasowej historii. W obsadzie Václav Blahna-Lubislav Hlávka, ŠKODA 130 RS przywiozła złoto w klasie z rajdu Monte Carlo 1977, a następnie, dzięki postawie całego teamu - absolutne zwycięstwo w kategorii producentów Mistrzostw Europy sezonu 1981. Te i dziesiątki innych sukcesów w zmaganiach rajdowych (seria najwyższch trofeów z RAC Rally z lat 1976-83, złoto Acropolis 1978) i torowych „ereska” odnosiła zawsze w barwach fabrycznych.
ŠKODA 130 RS stała się potężną bronią, tak rajdową jak i torową, używaną przez czechosłowackich kierowców bez skrupułów, częstokroć wobec takich konkurentów z innych grup jak Escorty RS, Celiki, Alfasudy Sprint, Abarthy 131, R5 Alpine i Turbo, R17 Gordini, a także BMW 3.0 CSL. W latach 1975-1981 zbudowano sto kilkadziesiąt egzemplarzy wszystkich odmian Typu 735 i zapewne duża część z nich została zmontowana z części, poza fabryką, przez zewnętrzne firmy przygotowujące samochody wyczynowe na zlecenia indywidualnych zawodników.
Oznaczenie RS powróciło ponownie w roku 2000. Odtąd nie dotyczyło już pojazdów wyczynowych lecz cywilnych, wieńczących ofertę, o odpowiednio podwyższonych osiągach. Można je spotkać na modelach ŠKODA Octavia generacji 2000-2005, 2005-2013 i najnowszej od 2013 oraz w ŠKODZIE Fabia obu generacji (2003-2007 oraz 2010-2014). Piękna tradycja, w marce ceniącej swą historię, znalazła wspaniałe odwołanie.