Choć według obecnych przepisów pieszy ma pierwszeństwo na drodze, dopiero kiedy wejdzie na przejście, to jednak być może niebawem czeka nas zmiana przepisów w tej materii. Rzecznik Praw Obywatelskich zwrócił się do ministra infrastruktury o rozważenie możliwości wprowadzenia takich rozwiązań, by piesi mieli pierwszeństwo, jeszcze zanim wejdą na pasy.
Zgodnie z przepisami Prawa o ruchu drogowym kierowca ma wprawdzie obowiązek zachowania szczególnej ostrożności przy zbliżaniu się do przejścia, ale nie ma obowiązku przepuszczania pieszego, dopóki ten nie znajdzie się na jezdni. Sytuacja ulega zmianie, gdy pieszy już wkroczy na przejście.
Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich, po spotkaniu z organizacjami społecznymi („Miasto Jest Nasze” i „Piesza Masa Krytyczna”), doszedł do wniosku, że takie przepisy przyczyniają się do powstawania niebezpiecznych sytuacji na drodze, a na pewno nie ułatwiają życia pieszym. Dlatego też zwrócił się do ministra infrastruktury o wprowadzenie do Prawa o ruchu drogowym przepisu, który dawałby pieszemu pierwszeństwo już w momencie, gdy ma zamiar wejść na pasy, co sygnalizuje w ten sposób, że staje i czeka na możliwość przejścia. W takiej sytuacji kierowca musiałby ustąpić pierwszeństwa.
Według RPO, poprawiłoby to znacząco bezpieczeństwo pieszych. Wiedząc, że pierwszeństwo przysługuje nie tylko człowiekowi na przejściu, ale także oczekującemu na to, kierowca musiałby zachować jeszcze większą ostrożność i w większym stopniu zmniejszyć prędkość.
Zasada, zgodnie z którą to pieszy ma pierwszeństwo jeszcze przed wkroczeniem bezpośrednio na przejście dla pieszych, obowiązuje w krajach skandynawskich (Norwegii, Danii i Finlandii) oraz w większości państw Europy Zachodniej (we Francji, Belgii, Holandii, Szwajcarii, Austrii, Niemczech).
Według ustawodawstwa norweskiego i francuskiego, kierowca ma obowiązek zatrzymania się przed przejściem dla pieszych nawet, jeśli osoby znajdujące się w jego pobliżu nie wykazują wyraźnego zamiaru przejścia przez jezdnię, a jedynie zbliżają się do jezdni. Natomiast prawodawstwo szwajcarskie zobowiązuje kierowcę do zatrzymania się i ustąpienia pierwszeństwa pieszemu w przypadku, gdy pieszy znajduje się już na przejściu dla pieszych, bądź stoi przed przejściem, lecz ma oczywisty zamiar przejścia przez jezdnię. We wspomnianych państwach liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w przeliczeniu na milion mieszkańców jest zdecydowanie niższa niż w Polsce.
Co najważniejsze, liczba ofiar śmiertelnych wypadków drogowych w przeliczeniu na milion mieszkańców jest w tych państwach zdecydowanie niższa niż w Polsce.
W Polsce niestety wciąż utrzymuje się spora śmiertelność wśród pieszych i to także w okolicach przejść przez jezdnię. W 2017 r. w Polsce co czwarty spośród 32 760 wypadków drogowych był wypadkiem z udziałem pieszych. W sumie na drogach śmierć poniosło 873 pieszych, a rannych zostało 7587. Do śmierci pieszego dochodziło w co piątym potrąceniu wskutek nadmiernej prędkości auta. Jak wynika ze statystyk policyjnych, główną przyczyną potrąceń było nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na przejściu.
Krajowa Rada Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w sprawozdaniu za 2017 r. zwróciła uwagę, że liczba ofiar śmiertelnych wśród pieszych nieznacznie wzrosła w porównaniu z rokiem 2016 r. Wskazuje to na konieczność nowych działań zapobiegawczych dla poprawy bezpieczeństwa tej najsłabiej chronionej grupy uczestników ruchu drogowego.