Fiat, czyli Fabbrica Italiana Automobili Torino (pol. – Włoska Fabryka Samochodów w Turynie), to marka, która miała olbrzymi wkład w zmotoryzowanie polskiego społeczeństwa zwłaszcza w latach 70. i 80. minionego stulecia, głównie za sprawą niezwykle popularnych nad Wisłą małego i dużego Fiata. Fabryki włoskiego koncernu w Tychach oraz Bielsku-Białej należały do najlepszych zakładów produkcyjnych w całej strukturze włoskiego koncernu.

Historia Fiata

Początki włoskiego koncernu motoryzacyjnego sięgają 1899 r., kiedy to grupa 30 udziałowców, wśród których był m.in. Giovani Agnelli, zakładają w Turynie firmę motoryzacyjną i przejmują od braci Ceirano zakład wytwarzający samochody. Już rok później powstaje pierwszy pojazd, którym był Fiat 3 1/2 HP, a którego nazwa pochodzi o liczby koni mechanicznych, jakie generował 2-cylindrowy silnik tego powozu z brezentową budą. Gama modelowa Fiata szybko jednak się powiększyła i już niebawem nabywcy mieli do wyboru nawet kilkanaście różnych modeli. Jednym z pierwszych modeli, który zyskał dużą popularność był małolitrażowy Fiat Zero, który oferowany był również na polskim rynku, a później również Fiat 509 z klasy średniej, w którego ofercie znalazły się, poza limuzyną, także odmiany coupe oraz kabriolet.

W tym okresie największą popularność zdobył jednak Fiat 500, zwany także Topolino. Małe, miejskie auto o niewielkiej mocy było oferowane po przystępnej cenie dla Włochów, dzięki czemu do 1955 r. wyprodukowano 510 tys. egzemplarzy tego modelu.

W dwudziestoleciu międzywojennym powstały dwie fabryki Fiata. W 1922 r. oddano do użytku zakłady w Lingotto, a w 1939 r. w Mirafiori

Powojenne modele Fiata

Pierwszym powojennym modelem Fiata, który wprowadzono do produkcji, był 1400. Był to zarazem pierwszy model włoskiej marki napędzany silnikiem wysokoprężnym. W 1955 r. na rynek trafia następca pięćsetki, czyli Fiat 600, ale dwa lata później Włosi powracają do nazwy swojego kultowego modelu, wprowadzając na rynek model Nuova 500. Krok ten okazuje się strzałem w dziesiątkę, bowiem w ciągu 18 lat produkcji powstało ok. 3,7 mln egzemplarzy tego modelu. Ważnym modelem w tym okresie okazuje się także Fiat 124

Historia Fiata w Polsce

Myli się ten, kto sądzi, że włoska marka w Polsce to tylko i wyłącznie mały Fiat i duży Fiat, czyli odpowiednio modele 126p. i 125p. Pierwsza fabryka włoskiej marki miała powstać w naszym kraju już w 1921 r., ostatecznie jednak inwestycja ta nie została ukończona, a wybudowana została jedynie stacja obsługi aut tej włoskiej marki. W końcu jednak w 1931 r. podpisano umowę licencyjną, na mocy której w Polsce zaczęto wytwarzać Fiata 508 oraz ciężarowego Fiata 621. W kolejnych latach nad Wisłą montowano również takie modele jak 514, 515, 522 i 524.

Jednak prawdziwy boom włoska marka przeżywa w naszym kraju po wprowadzeniu do oferty modeli 125p. i 126p., które zaczęto wytwarzać w Bielsku-Białej oraz Tychach na mocy umów licencyjnych z 1967 i 1973 r. odpowiednio. W polskich zakładach Fiata po koniec ubiegłego wieku wytwarzano jeszcze Cinquecento, Seicento, Palio Weekend oraz Pandę. Zwłaszcza Fiat Panda okazał się sporym sukcesem rynkowym zarówno we Włoszech, jak i w naszym kraju.

Od Fiata do Fiat Chrysler Automobiles

W swojej bogatej historii do koncernu Fiat należało szereg innych marek motoryzacyjnych, nie tylko samochodów osobowych. Jeszcze w latach 60. ubiegłego wieku Fiat przejmuje takie spółki jak Autobianchi, OM, CMSA, a także staje się większościowym udziałowcem Magneti Marelli i Weber. W 1969 r. dochodzi do spektakularnej transakcji, Fiat przejmuje Ferrari oraz Lancię. Dziesięć lat później powstaje holding Fiat, który obejmuje już takie marki jak Fiat, Abarth, Autobianchi, Ferrari oraz Lancia. To jednak nie koniec zakupów prowadzonych przez włoski koncern. Wkrótce do tego grona dołącza producent pojazdów dostawczych, firma Iveco, a w 1984 r. częścią Fiata zostają również Alfa Romeo i Maserati.

W międzyczasie Fiat nawiązuje ścisłą współpracę z Grupą PSA w zakresie budowy samochodów dostawczych. Najpierw powstaje spółka Sevel Sud, a już w obecnym wieku w tureckiej Bursie otwarta została wspólna fabryka, gdzie powstaje małe pojazdy dostawcze Fiata i PSA.

W 2014 r. dochodzi do kolejnego istotnego punktu w historii Fiata. Włoski koncern przejmuje amerykański koncern Chrysler, do którego należały także m.in. marki Dodge oraz Jeep. Powstaje spółka Fiat Chrysler Automobiles (FCA).

Najpopularniejsze samochody Fiata

Choć zapewne wiele osób z rozrzewnieniem będzie wspominać maluszka czy dużego Fiata, to jednak nie one decydowały o popularności włoskiej marki. Największe sukcesy rynkowe Fiat odnosił w segmentach A i B. Wśród najmniejszych maluchów (nie mylić z Fiatem 126p.) poza wspomnianą Pandą na duże zainteresowanie mogły liczyć również Fiat Uno, a także Seicento oraz Cinquecento. Prawdziwym sukcesem okazuje się powrót na rynek Fiata 500 w 2007 r. Wokół tego modelu, który stylistycznie nawiązywał do auta z poprzedniego stulecia, powstało szereg innych wersji nadwoziowych, w tym m.in. przedłużony Fiat 500L czy posiadający pewne cechy auta terenowego Fiat 500X.

Spośród innych modeli Fiata warte odnotowania są produkowany od końcówki lat 80. Fiat Tipo, który ponownie dołączył do gamy w 2015 r. W 1993 r. zadebiutował Fiat Punto, a dwa lata później Fiat Bravo i Brava, które następnie zostały zastąpione przez Fiata Stilo. Olbrzymią popularność, choć raczej ze względu na swoją mało udaną, dość pokraczną stylistyką, zyskał również sześciomiejscowy Fiat Multipla.

Fiat – dodatkowe informacje

Choć naturalnie Fiat to głównie modele pojazdów osobowych oraz dostawczych, to jednak włoski, a obecnie również włosko-amerykański koncern działa w znacznie większej liczbie branż. Włosi wytwarzają także traktory, autobusy, samochody ciężarowe, w przeszłości powstawały również samoloty.