Firma Mazda, której korzenie sięgają 1920 r., pierwszy samochód osobowy wyprodukowała niemalże 40 lat później. Dziś Mazda słynie m.in. z tego, że jest jednym z nielicznych producentów samochodów, który działa na rynku niezależnie, choć zarówno w przeszłości, jak i obecnie Mazda współpracowała z różnymi koncernami. Mazda, również jako jeden z nielicznych producentów samochodów, wciąż stawia dość mocno na rozwój silników spalinowych.

Historia Mazdy

Początki historii firmy, która dała podwaliny pod markę Mazda, sięgają 1920 r., kiedy to Jujiro Matsuda wspólnie z grupą inwestorów założył w Hiroszimie firmę Toyo Cork Kogyo. Początkowo przedsiębiorstwo to zajmowało się produkcją obrabiarek, innych maszyn, a także części do pojazdów, zaś podczas II wojny światowej także broni dla japońskiej armii. 

Pierwszym pojazdem samochodowym był wprowadzony do sprzedaży w 1931 r. trójkołowy model o nazwie Go, który był połączeniem motocykla i auta dostawczego. W 1934 r. po raz pierwszy też pojawiła się nazwa Mazda, nawiązująca z jednej strony do nazwiska założyciela firmy, a z drugiej do staroperskiego boga światła i ognia Ahura-Mazdy, jednak na samochodach nazwa ta pojawiła się dopiero w latach 70., a oficjalnie nazwa ta zaczęła obowiązywać dopiero w 1984 r. W latach 40. Mazda wprawdzie opracowywała pierwsze prototypy samochodów osobowych, jednak działania wojenne, a następnie zrzucenie bomby atomowej na Hiroszimę spowodowały znaczne zniszczenia fabryki Mazdy i konieczność odłożenia planów dotyczących produkcji samochodów. 

Pierwsze samochody Mazdy

Na przełomie lat 50. i 60 minionego wieku Mazda wprowadziła do sprzedaży dwumiejscowe coupe R360 o niezwykle lekkiej konstrukcji, dzięki której średnie spalanie wynosiło nieco powyżej 3 l/100 km. W 1962 r. pojawiła się Mazda Carol o nadwoziu sedan, a także pierwszy pickup marki, który zapoczątkował serię B. Na początku lat 60. Toyo Cork Kogyo nabyła od firmy NSU Motorenwerke i niemieckiego inżyniera Feliksa Wankla prawa do produkcji silników rotacyjnych (tzw. silnika Wankla).

Dzięki nowym konstrukcjom silnika w ciągu dekady lat 60. samochody Mazdy rozwinęły się diametralnie pod względem mocy, czego najlepszym przykładem był sportowy model Mazda 110S Cosmo z silnikiem chłodzonym cieczą. Kolejnymi modelami produkcyjnymi były m.in. Mazda Familia R100, Savannah RX-3 oraz Capella RX-2. Pod koniec tej dekady japońska marka zdecydowała się wejść na rynek Europy oraz amerykański.

Mazda z Fordem

Kryzys początka lat 70. sprawił, że Ford stał się właścicielem 25% udziałów w Maździe. Na rynku amerykańskim spory sukces odniosła półciężarówka Mazda Titan. Debiutują też sportowe coupe Mazda RX-7 oraz duży sedan Luce.

Przez kolejne lata Mazda korzystała z wielu rozwiązań technologicznych Forda, co pozwoliło jej przetrwać trudne lata kryzysu. Współpraca ta zaowocowała także pojawieniem się przełomowej Mazdy 323 (w Ameryce znana jako Familia GLC) i Mazdy 626 (Capella). Pierwsza z nich była nawet przez pewien okres numerem jeden pod względem sprzedaży na rynku japońskim Japonii wyprzedzając m.in. Toyotę Corollę. Kooperacja z Fordem wyraźna była także przy modelu Mazda MX-6, który bazował na konstrukcji Forda Probe. Koniec dekady japońska marka zakończyła wprowadzeniem roadstera Eunos, w Europie znanego jako Mazda MX5, zaś w Japonii jako Miata. Mała Mazda została wybrana w 1989 r. samochodem roku i szybko okazała najpopularniejszym roadsterem na świecie.

Końcówka XX w. była trudnym okresem dla Mazdy. Trzecia generacja RX-7 nie przyniosła spodziewanych wzrostów sprzedaży, a sama Mazda MX-5 nie była w stanie zapewnić odpowiednich dochodów. Produkowana od 1996 r. Mazda 2 (Demios) również nie zmieniła znacząco sytuacji firmy. Kierownictwo Mazdy zdecydowało się na rozszerzenie palety modeli poprzez wydzielenie trzech nowych marek w Japonii: Eunos, Anfini i Autozam. Z kolei w Stanach Zjednoczonych zdecydowano się na wprowadzenie luksusowej marki Amati, zaś w Europie Xedos. 

Współczesne samochody Mazdy

Dopiero nowe stulecie przyniosło pewną poprawę w sytuacji Mazdy. Przełom przyszedł w 2004 r., kiedy do sprzedaży trafiły takie modele jak Mazda 6 (Atenza), sportowy RX-8 i Mazda 3 (Axela). Ich niespodziewana popularność pomogły marce zdobyć nowych klientów, co przełożyło się na poprawę sytuacji finansowej firmy.

Mazda postawiła także na rozwój w segmencie SUV-ów. W 2006 r. pojawiają się duże SUV-y: Mazda CX-7 oraz CX-9, w 2012 r. dołącza do nich Mazda CX-5, zaś w 2015 r. Mazda CX-3.